Fransa’da zorlu seçim
Fransız seçmenler, yeni cumhurbaşkanını seçmek için Nisan‘da sandığa gidecek… Her seçim içinde sürprizleri, belirsizlikleri barındırır… Her seçim bol bilinmeyenli denklemler gibidir… Fransa’daki seçim de böyle… Örneğin, 2012’deki seçim… Sosyalist Parti’nin adayının Dominique Strass-Kahn olması bekleniyordu… Nerdeyse seçilmiş gözü ile bakılıyordu… Ama bir otel görevlisinin cinsel saldırı iddiası üzerine 2011‘de ABD‘de tutuklanınca seçimin gidişatı değişmişti… 2017’de de merkez sağın adayı François Fillon seçime beş ay kala bir skandal ile safdışı kalmıştı…
* * * *
Nisan’daki seçim daha şimdiden müthiş bir siyasi mücadeleye sahne oluyor… Şu anki Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron adaylığını henüz açıklamadı… Ama adaylığına kesin gözüyle bakılıyor… Diğer belli başlı adaylar… Aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi'nin lideri Marine Le Pen, aşırı sağcı gazeteci, yazar Eric Zemmour… Cumhuriyetçiler ‘in adayı Valerie Pecresse… Yeşiller Partisi'nin Başkanı Yannick Jadot, Boyun Eğmeyen Fransa Hareketi'nin lideri Jean-Luc Melenchon ve merkez sol Sosyalist Partisi'nin adayı Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo…
* * * *
Son anketlere göre, ilk turda Macron'un yüzde 23, Pecresse'nin yüzde 20, Le Pen'in yüzde 15, Zemmour'un yüzde 14, Melenchon'un yüzde 8, Jadot'un yüzde 7 ve Hidalgo'nun yüzde 3 oy alabileceği görülüyor… Seçim iki turlu… 10 Nisan’daki ilk turda yüzde 50’yi geçen aday olmazsa ikinci tur en çok oyu alan iki aday arasında 24 Nisan'da yapılacak... İlk turda cumhurbaşkanlığını göğüsleyen hiç olmadı… 2017’deki seçimin ikinci turunda Macron ve Le Pen karşı karşıya gelmiş, Macron yüzde 66,1 ile seçilmişti… Le Pen ise yüzde 33,9 oy almıştı…
* * * *
Anketlere bakılırsa, sol ve yeşillerin toplam oyu yüzde 25 civarında… Anketlerin çarpıcı bir yönü, sol ve yeşillerin önemsiz bir konuma düşmesi… Bir partisi bile olmayan aşırı sağ aday Zemmour’un oy oranı da şaşırtıcı… Son 40 yılın 19’unda cumhurbaşkanlığını elinde tutan sosyalistler perişan durumda… Cumhuriyetçilerin adayı Pecresse’in oyları hızla yükseliyor. Aşırı sağda Marie Le Pen sürpriz yapabilir.
* * * *
Fransa bu noktaya nasıl geldi… Siyaset gündeminin ana konuları İslam, göç ve entegrasyon… Fransız seçmeninin ağırlık merkezi şaşırtıcı derecede sağa kaydı… Le Pen yıllardır İslam karşıtlığı, yabancılar, göçmenler üzerinden siyaset yapıyor… Şimdi onu yetersiz bulan Eric Zemmour rahatça yüzde 10’u geçti… Merkez sağ da aşırılarla sanki yarış halinde… Sosyalist Partisi'nin adayı Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo solcu adayları güçlerini birleştirmeye çağırıyor... ‘Bir araya gelmezsek, bu solun ülkemizde varlığını sürdürmesi mümkün olmayacak‘ diyor… Hatta ortak bir aday için sol görüşteki tüm başkan adaylarına ön seçim öneriyor...
* * * *
Düşünce kuruluşu Fondapol'ün Fransızların siyasi konumuyla ilgili yaptığı ankete katılanların yüzde 37'si kendilerini sağ siyasi kampta görüyor. Bu oran 2017'de yüzde 33'müş… Beş yıl önce de yüzde 25 miş… Ankete katılanların sadece yüzde 20'si kendilerini solcu olarak tanımlıyor…
* * * *
Nisan’daki seçimin sonucu Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor… Fransa ile Türkiye arasındaki ilişkiler özellikle son yıllarda inişli çıkışlı gerginlikte… Doğu Akdeniz ve Suriye başta olmak çeşitli alanlardaki gerginliğin giderildiği söylenemez… Fransa, Avrupa’nın Almanya ve İngiltere’den sonra üçüncü büyük ekonomisi… Türkiye’nin ticari ilişkilerinin yoğun olduğu bir ülke… 2019 verilerine göre Türkiye’nin bu ülkeye ihracatı 7,6 milyar dolar, ithalatı ile 6,3 milyar dolar… Türkiye lehine bir ticaret… Türkiye’de 1500’e yakın Fransız sermayeli, ortaklı firma faaliyette… Fransa’da yaşayan 700 bin civarında Türk yaşıyor…
