İstanbul’da bir Cihannüma
İstanbul’daydım… Cihannüma’ya baktım… Sanırım genç nesil bilmez… Cihannüma kelimesi Farsça kökenlidir… Cihan ve nüma sözcüklerinin birleşmesiyle oluşmuş… Cihan, hem dünya hem de alem anlamında… Nüma da gösteren demek… Yani dünyayı gösteren… Mimarlıkta her yanı görmeye elverişli, camlı çatı katı veya taraçaya da denir… İslam mitolojisinde mecazi anlamda Ayine-i Cihannüma, tüm dünyayı gösterdiğine inanılan aynadır… Ama konumuz Cihannüma Cihangir Camii…
Galataport’a uğradım… Orada dolaşırken bir ara yukardaki Cihangir Camii’ne baktım… Boğaziçi, Üsküdar, Kadıköy, Kızkulesi, Boğaz’da süzülen vapurlar, Adalar, Marmara, tarihi yarımada, Haliç’in bir kısmı… Bakınca bütün bunları görebilen bir tepede… Güneşin İstanbul üzerine doğuşunun ve batışının en güzel izlendiği yer… Gidip gezmiştim, avlusundan İstanbul’a bakmıştım… ‘Cihangir’den gör Cihanı‘ denilen yer… Bu tepeye yapılmış bir cami: Cihangir… Tüm bu özelliklerine rağmen hüzünlü bir cami bana göre…
Bugün beton yapılar arasında kalmış… Mimar Sinan tarafından yapıldığı 1559’da kıyıdan başlayan koruluklar içindeymiş… Fındıklı’dan dik merdivenlerle çıkılıyormuş… Evliya Çelebi cami için ‘cihannüma‘ diyor… Değişik zamanlarda büyük yangınlar geçirmiş… Yeniden yapılmış… Defalarca onarılmış… En son mimarı kim bilinmiyor… Şimdiki yapı, II. Abdülhamid döneminde yeniden yapılmış hali…
Beş kez yanması, yıkılıp yapılması bir yana caminin yapılış amacı da hüzünlü… İsmini duyunca bile insanın kalbini hüzün kaplıyor. Camiye adını veren Şehzade Cihangir, Sultan I. Süleyman’ın Hürrem Sultan’dan doğan dördüncü oğlu… Dünyayı sırtında taşıyan anlamında Cihangir adı verilmiş…
Fiziksel rahatsızlığı nedeniyle hep dışlanmış… Şiire ve sanata düşkünmüş… Hattatmış.. Şiirlerinde Zarifi mahlasını kullanırmış… Gelip bu tepeden İstanbul’u seyredermiş… Ağabeyi 22 yaşındaki Şehzade Mustafa boğdurulurken görmüş… Muhteşem Yüzyıl dizisini izleyenler bilir… Şehzade Mustafa’nın ölümü de gündem olmuştu…
Cihangir, en çok da onu seviyormuş… Kahretmiş… O da 24 yaşında Halep seferi sırasında üzüntüsünden ölmüş… Cihangir’in mezarı Şehzadebaşı Camii’nde… Padişah işte onun adına bu camiyi yaptırmış… Camiden dolayı burası zamanla yerleşim merkezi olmuş… Cihangir adı orada geliyor… Cami hüzünlü bir hikayeyi, acı bir geçmişi 462 yıldır taşıyor…
