22 Mart Dünya Su Günü ve su hakkında önemli bilgiler
Sevgili Okuyucularımız Mart tam bir çevreci ay. Baharın başlaması, havaların ısınması, 21 Mart Dünya Orman Günü, 22 Mart Dünya Su Günü Martta. Bunların değerini bilmedik, öğrenemedik. Dünya su gününü geçtiğimiz ay yaşadık ama ilk defa bir etkinlik yapamadık.Bu yıl yağışlı bir sezon yaşadık. Ama bu artık su sıkıntısı yaşamayız demek değildir. İstanbul’u besleyen su kaynaklarının yuvası kuzey ormanlarının acıklı halini ve İstanbul’un 15-20 yıl sonraki nüfusunun çekeceği su sıkıntısını konu ederek bir çok yazılar yazdık, su hakkında bilgiler sunmaya çalıştık. devam edelim. 1- İçme suyunda hangi mineraller var? Su içinde kalsiyum, magnezyum, demir, nitrat, flor, çinko, sodyum bulunuyor. Bu minerallerin miktarı suyun kaynağına göre değişiyor. Bu minerallerin her birinin vücuda ayrı, ayrı yararı var. Satın aldığınız pet şişe veya damacana suyun üzerinde bu mineraller miktarıyla yazar.
2- Şehir dışında oturuyorsunuz, evinizin yanında kaynak su var. Çok ta lezzetli. Bir zararı varmıdır? O kaynaktan aldığınız, gerek içme suyu olarak gerekse yemeklerde kullandığınız suyun tadı iyi de olsa içindeki maddeleri bilmek lazım. İçinde insan sağlığına zararlı metaller ve hatta siyanür bile olabilir.
3-İşlenmiş su ve doğal kaynak suyu ne demek? Doğal kaynak suyu kaynağından alınan ve hiçbir işleme tabi tutulmayan sulara denir. İşlenmiş su ise çeşitli damıtma yöntemiyle içindeki kireçten arındırılan ve mineral takviyesi ile tatlandırıcı katılan içme suyudur. Hacettepe Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aykut Aytaç işlenmiş su ile ilgili şu bilgileri veriyor. İşlenmiş içme suyu teknoloji uygulanarak elde ediliyor. İçindeki mineraller dengeleniyor. Bu suyu içmenin bir zararı yoktur. Diyor.
4- Musluktan su içilir mi? Prof. Dr. Aykut Aytaç, içilecek suyun fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özelliğine bakılır. Eğer bir su yeterli arıtmadan geçiyor, klorlanarak dezenfekte ediliyorsa su nereden gelirse gelsin içilebilir diyor. Prof. Dr. Aytaç musluktan akan suyun denetimlerinin belediyelerce yapıldığına dikkat çekiyor.
5-Suyun işlenmiş olup olmadığını nasıl anlarım? Üzerindeki bandın renginden. Nasıl mı? Pet şişenin üzerindeki markanın yer aldığı kağıdın kenarları kahverengi ise işlenmiş, mavi ise doğal kaynak suyu. Bu renkleri belirleyen merci ise sağlık bakanlığı.
6- Mineralli su zayıflatır, hazmı kolaylaştırır mı? Avrupa Birliği’ne uyum yasaları çerçevesinde soda veya maden sularının genel adı mineralli su oldu. Mineralli su içerdiği tüm mineraller ve karbondioksit gazı ile birlikte yeraltındaki çatlaklardan yol bularak yeryüzüne çıkıyor. Soda ise su ve sudan yapılan içeceklere üretim esnasında karbondioksit gazı basılmasıyla elde ediliyor. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı üyesi Prof. Dr. Taner Damcı mineralli suyun ne hazmı kolaylaştırdığını ne de zayıflattığını söylüyor. Mineralli suyun içinde su ve tuz var. Bunlar insanın tuz ve su ihtiyacını giderir. Bir kişinin yemekten sonra içtiğinde yediklerinin bastırdığını düşünmesi içindeki tuzdandır. Aynı zamanda mineralli su zayıflatmaz. Damcı Hoca, mineralli suyun içindeki tuz oranından dolayı tansiyonu yüksek hastaların çok fazla içmemesini tavsiye ediyor. Yaz günlerinde vücut fazla tuz ve su için daha fazla içilebilir.
7- Günde sekiz bardak su içmek mi gerekiyor? Prof. Dr. Taner Damcı sporcu kişiden oturarak çalışan kişiye göre içilmesi gereken su miktarının değiştiğini söylüyor. Fazla su içilmesinin kandaki sodyum miktarını artırdığını söylüyor. Gün içinde tüketilen kahve, çay, bitki çayları, meyve suları da vücudun su ihtiyacını büyük ölçüde karşılıyor.
8- Suyun Ömrü var mı? Her şeyin olduğu gibi suyun da ömrü var. Pet şişelerdeki suyun bir yılda tüketilmesi gerekiyor. Şişe sularının kapakları alüminyum olduğu için hemen tüketilmesi gerekiyor.
9- “Kaynamış suyun içindeki mineraller ölüyor içmeyin” efsanesi doğru mu? Prof. Dr. Aykut Aytaç “Mineraller canlı mı ki ölsün” diyerek bu efsanenin yalan olduğunu şöyle anlatıyor. “Öyle bir şey yok. Kaynatılan suyun tadı değiştiği için böyle düşünülmüş olabilir. Hatta özellikle yaz aylarında bulaşıcı hastalıklara karşı şüpheli suların kaynatılarak içilmesi gerekiyor. Diğer satın alınan sular için bu geçerli değil.”
10- Suyun pH dengesi ne olmalı? pH, suyun asit ve baz durumunu gösteriyor. İzin verilen pH değeri 5.5 ile 8.5 arasında olmalı. Prof. Dr. Aykut Aytaç sudaki pH’ın değerlerin dışında olması durumunda insan sağlığını direkt etkilediğini söylüyor. Eğer pH değeri izin verilen değerlerin dışındaysa suyun aşındırıcı etkisi artar, ağır metallerin çözülmesini de artırır. Örneğin bu su borulardan geçerken metallerin çözülmesini sağladığı için ağır metaller suya geçer. su içenler 25-50 yaş grubu. 25 yaşın altındakiler genelde gazlı içecek tüketiyor. Suyun kıymetini bilelim, susuz kalmayalım. Sağlıklı kalmanız dileklerimle.
