Fransa'da sol ittifak
Fransa, Haziran’daki seçime odaklanmış durumda… Önümüzdeki beş yıl ülkeyi yönetecek Emmanuel Macron, Nisan ayındaki ikinci turda yüzde 58,54 oy alarak ikinci kez cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturdu… Şimdi sıra 577 üyeli Ulusal Meclis seçiminde… Siyasette ‘üçüncü tur‘ denilen seçimler 12 ve 19 Haziran’da yapılacak… Dar bölge sistemli seçimler iki turlu… Birinci turda hiçbir aday salt çoğunluğu elde edemezse en yüksek oyu alan iki aday arasında ikinci tur yapılıyor…
* * * *
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde uzlaşmaz bir tavır sergileyen Fransız solu şimdi tüm aktörleriyle meclis için güç birliği yapıyor… Sosyal ve Ekolojik Yeni Halk Birliği (Nupes) adıyla sol ittifak kuruldu… 70 yaşındaki Jean-Luc Melenchon liderliğindeki (La France Insoumise) Boyun Eğmeyen Fransa Hareketi (LFİ), önce (Europe Ecologie-Les Verts), Yeşiller Partisi (EEVL) ardından Fransız Komünist Partisi (PCF) ile anlaştığını duyurmuştu… Kökeni Paris Komünü’ne dayanan, 1969‘da kurulan Fransız Sosyalist Parti (PS) son olarak ittifaka katıldı.
* * * *
İttifaka katılanlar birbirleriyle yarışmak yerine tek adayla ortak hareket edecekler… Kuvvetli oldukları bölgelere göre, LFI'nin 350, Yeşiller'in 100, PS'nin 70 ve PCF'nin 50 milletvekili adayı göstereceği söyleniyor… İttifakın lideri Jean-Luc Melenchon Fransız siyasetinde eski bir isim… Radikal sol çizgide siyaset yapıyor… Eski Troçkist, aşırı solcu La France İnsoumise Partisi‘nin lideriydi…
* * * *
Anti-NATO, anti-AB ve anti-ABD'ci... Üç kez cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday oldu… İlki 2012’de ‘Sol Cephe‘ adına, son ikisi Şubat 2016’da kurulan LFİ hareketi adına… 2012’de yüzde 11,1 oranında, 2017’de yüzde 19,58 ve Nisan’da yüzde 21,95 oy almış, Le Pen’in yerine ikinci turu kıl payı kaçırmıştı… Melenchon, ‘Macron'un adaletsiz ve acımasız politikasını sürdürmesini engellemek ve aşırı sağı yenmek‘ için çarenin bir araya gelmek olduğunu söylüyor…
* * * *
Fransa Cumhurbaşkanı ‘seçilmiş monark‘ olarak yönetir ülkeyi adeta… Mecliste kendi partisinden bir çoğunluk varsa yasama gündemine de hakim olur… Ama yoksa belli durumlarda yetkileri son derece sınırlı olabiliyor… Dolayısıyla Fransız yarı başkanlık sistemi parlamentarizm ile süper başkanlık arasında salınan bir sistem görünümünde…
* * * *
İşte sol ittifak bu yüzden mecliste çoğunluğu sağlamak istiyor… Macron, başbakanı atarken meclis çoğunluğunu dikkate almak zorunda… Sol ittifak çoğunluğu sağladığı takdirde başbakan adayı şimdiden belli… O da ittifakın lideri Jean-Luc Melenchon… Fransa‘da ikinci kez başkan olan Macron, bu durumun farkında… Bu yüzden zafer konuşmasında “biliyorum ki birçok yurttaş beni desteklediği için değil, aşırı sağa karşı olduğu için bana oy verdi… ben herhangi bir kampın adayı değilim, bütün Fransızların başkanıyım” diyordu…
* * * *
Sol ittifak başarı sağlarsa Melenchon’un başbakan olması, Macron’u ‘cohabitation‘a (ortak yaşamaya) zorlayarak Fransız soluna bir yükselme hattı açabilir… Haziran seçimleri bu anlamda Fransız solu için çok önemli… Dolayısıyla ‘üçüncü tur‘dan, bitmemiş bir seçim süreci olarak bahsetmek mümkün… ‘Front populaire‘ yani Halk Cephesi adıyla 1936'da bir araya gelen Fransız solu ülkenin ilk solcu başbakanı Leon Blum'un seçim zaferi elde etmesini sağlamıştı… Fransa solu şimdi Jean-Luc Melenchon ile yeni bir Mitterrand veya başka bir Leon Blum çıkarabilir mi? Bekleyip göreceğiz…
