Avrupa'daki hayalet
Ukrayna savaşı yedinci ayına girdi… Vladimir Putin, başkent Kiev'i ele geçirme hedefine ulaşamayan ordusunu yenilemek istiyor gibi görünüyor. Rusya silahlı kuvvetlerini 1,9 milyondan 2,04 milyon askere çıkarmak için bir kararname imzaladı. ABD de Ukrayna'ya yaklaşık 3 milyar dolarlık yeni askeri yardımda bulunduğunu açıkladı. Şimdilik durum böyle…
* * * *
Avrupa'da bir hayalet dolaşıyor: Karl Marx ve Friedrich Engels'in Komünist Manifestosu böyle başlıyor. Ancak şu an dolaşan "komünizm hayaleti" değil, enerji hayaleti… Avrupa bu hayaletten korkuyor… Avrupa'da enflasyon, yüksek enerji fiyatları, kemer sıkma planları hakkındaki tartışmalar Ukrayna'daki savaş haberlerini dahi arka plana itti…
* * * *
Çünkü Kremlin'in gaz arzını tamamen kapatmasından endişe ediyorlar… Kuzey Akım 1 boru hattı üzerinden günde 33 milyon metreküp gaz geliyor. Boru hattı yüzde 20 kapasitesiyla çalışıyor. Almanya'daki doğal gazın yaklaşık yüzde 55'i geçen yıl Rusya'dan geldi, İsviçre'de yüzde 40'tan fazlası ve hatta Avusturya'da yaklaşık yüzde 80'i.
* * * *
Gazprom, bakım çalışmaları nedeniyle Kuzey Akım 1 boru hattı üzerinden gaz arzını üç gün durduracağını açıklamıştı. Gazprom, herhangi bir teknik sorun olmaması halinde bakım sonrası, önceki seviyeden devam ettirileceğini bildirmesine şüpheyle bakılıyor. ‘Ya gaz vanası hiç açilmazsa‘ korkusu hakimiyetini sürdürüyor…
* * * *
Bu yüzden Amsterdam’daki enerji borsasında Eylül teslimi doğal gaz vadeli işlemler hareketlendi. Cuma öğleden sonra yaklaşık yüzde on artarak megavat saat başına 343 Avro’luk rekor bir seviye ulaştı. Bu fiyata en son savaşın başlamasından kısa bir süre sonra Mart ayı başında ulaşılmıştı. Doğal gaz fiyatı yıl başından bu yana üç kattan fazla arttı. Alman Commerzbank ekonomisti Christoph Weil, Ekim ayında daha da artmasının muhtemel olduğunu söylüyor.
Enerji fiyatlarındaki artış Alman ekonomisini de önemli ölçüde etkiliyor. Wirtschafts Woche ekonomi dergisinin haberine göre, Almanya'daki yaklaşık 400 demir dökümhanesinin ergitme fırınları elektrikle ısıtırken, 200 alüminyum dökümhanesi üretim için gaza bağımlı... 208 yıllık döküm şirketi GA Röders'in altıncı kuşaktan sahibi Gerd Röders, firmanın toplam 500 çalışanıyla Almanya’da iki, Çek Cumhuriyeti’nde 11 alumiyum döküm fırını olduğunu söylüyor.
* * * *
Röders, ‘Almanya’da Soltau kentindeki dökümhanenin kilovat saat başına gaz fiyatı 2021'de 3,36 Cent‘ten 2022'de 7,82 Cent‘e iki katına çıktı. Şimdi gaz tedarik şirketi 2023 için 14 Cent teklif verdi. Yani tekrar ikiye katlanacak‘ diyor. Çek Cumhuriyeti’nde de pek farklı olmadığını söyleyen Röders, ‘Orada her kilogram aluminyum parça için enerji maliyeti 2021’de 52 Cent iken, 2022’de 1,80 Euro’ya yükseldi‘ diye konuşuyor. Üretim maliyetinde enerji payının bir zamanlar yüzde 6-7’yi geçmezken şimdi yüzde 15‘i aştığını işaret ediyor.
* * * *
Kuzeniyle birlikte firmayı yöneten Gerd Röders, dökümhanede enerji kaynağı olarak doağl gazı terk etmenin sanıldığı kadar kolay olmadığı söylüyor. Röders, ‘Fırınları petrol ile ısıtmayla gerçekten optimum eritme sonucunu elde edip etmeyeceğimizi bilmiyoruz. Her şey alev sıcaklığına bağlı. Doğru alev sıcaklığı olmazsa metal doğru sıcaklığa ulaşmaz‘ diyor.
* * * *
Alman firmasının sahibi çaresizliğini şöyle ifade ediyor. ‘Babam Eckardt Röders, hep Ruslar’ın bir zaman gazı kapatacaklarını söylüyordu. Evde bile bodrumda kömür sobasını hazır tutardı hep. Babama hep gülerdik. Ne kadar haklıymış.‘
