Made in Germany dönüm noktasında
Herşey apaçık ortada. Bir rahatlama görünmüyor. Almanya, Rusya dışında harıl harıl doğalgaz tedarikçisi arıyor. Gözler önce Afrika'ya çevrildi. Alman şansölye bu amaçla mayıs ayı sonunda Senegal'i ziyaret etmişti. Maalesef başta Cezayir ve Nijerya olmak üzere, Afrika kıtasının, kısa vadede, Almanya’nın derdine merhem olması mümkün görünmüyor. Sebebleri çok. Şansölye, bu kez geçen haftasonu Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar’ı içeren iki günlük bir tur yapıp geldi.
* * * *
Şansölyenin bu turu diplomatik bir ip yürüyüşü gibiydi. Aynı turu birkaç ay evvel Şansölye Vekili olan Ekonomi Bakanı da yapmıştı. Hatta şansölye vekili, bir anlaşmadan söz etmişti. Ancak Katar Enerji Bakanı Saad al-Kaabi kısa bir süre sonra bir Alman gazetesine hiçbir anlaşma olmadığını söylemişti. Aynı ülkelere tekrar giden Şansölye ‘Kış kapıda, Bir de ben kendim gideyim‘ dedi sanırım.
* * * *
Şansölye, Ukrayna savaşının başlamasından kısa bir süre sonra, ‘Bu bir dönüm noktası – Zeitwende‘ demişti. Alman Süddeutsche Zeitung gazetesi hafta içinde ‘Almanlar, "Zeitenwende"nin ekonomik anlamda ne anlama geldiğini anlamaya başlıyor‘ diye yazıyordu ve ‘Şimdiye kadar, Alman ekonomisinin başarısı için denenmiş ve test edilmiş iş modelinin enerji krizinde ne kadar büyük bir tehlike içinde olduğu neredeyse fark edilmedi‘ diye devam ediyordu.
* * * *
Bu uyarı haklıydı. Çünkü iş çevrelerinden uyarılar giderek dramatik hale geliyor. Alman Sanayiciler Birliği Başkanı "Sektör ciddi tehdit altında. Sanayiciler, Temmuz‘da bir yıl öncesine göre yüzde 21 daha az gaz kullansalar da, bundan yanlış sonuçlar çıkarılmamalı. Bunun arkasında verimlilik artışı değil, üretimde dramatik bir düşüş var. Bu bir başarı değil, bir büyük bir sorun‘ diyor. Alman Sanayi ve Ticaret Odaları Birliği Başkanı da enerji fiyatlarının "birçok şirketin varlığını tehdit eden bir düzeye ulaştığını söylüyor.
* * * *
Almanya, işçilik maliyetleri yüksek olsa bile ekonomik olarak çalışabilen, son derece üretken, uzmanlaşmış ve hepsinden öte, profesyonel dünya dışında kimsenin bilmediği, ancak belirli endüstriler için vazgeçilmez olan yüzlerce orta ölçekli şirketlere sahip… Bunlar, Almanya'da sanayinin toplam gayri safi yurtiçi hasıladaki yüzde 18'lik payının, gelişmiş bir ülke için alışılmadık derecede yüksek olmasını sağlıyor. Ancak bu işletmeler yalnızca tek bir koşul altında çalışır: yüksek fırınlar, eritme fırınları ve özel makineler ucuz enerjiye bağımlıdır. Ve bu bugüne kadar şu anlama geliyordu: Rusya'dan ucuz doğal gaz.
* * * *
Doğal gazın sadece bir enerji kaynağı değil, aynı zamanda boya, deterjan, ilaç, gübre ve diğer şeylerin üretildiği bir hammadde olduğunu unutmamak gerekir. Deneseniz bile doğal gazın yerini yenilenebilir enerjiler kolayca alamaz. BASF başkanı Martin Brudermüller'in Nisan ayında verdiği bir röportajda Rusya'ya petrol ve gaz ambargosuna şiddetle karşı çıkmasının nedeni de buydu. Brudermüller'e göre, doğal gaz arzı kesintiye uğrarsa, tarihinde ilk kez tüm BASF tesisinin kapatılması gerekecekti.
* * * *
Örnek amonyak. Hoş olmayan keskin kokulu gaz, bir nitrojen ve hidrojen bileşiğidir ve kimya endüstrisinin en önemli ürünlerinden biridir. Diğer şeylerin yanı sıra, azotlu gübre üretimi için amonyak kullanılır. Bir uzman, "Amonyak bugün Avrupa'da artık ekonomik olarak üretilemez" diyor. Şu anda Alman sanayicileri düşündüren Şubat ayından bu yana gaz fiyatlarındaki sekiz kat artış ve süregelen belirsizlik… Almanya, diğer zengin ülkeler gibi, yüksek maliyetlerle baş edemeyen endüstrilerini kaybetti: tekstil endüstrisi, ayakkabı endüstrisi, saat endüstrisi gibi. Almanya’yı şimdi de geri kalanları kaybetme korkusu sardı.
