Dün ve bugün
Ne demiştik geçmişteki bir yazımızda sistemin politikacı ya da yönetici için kelime ve ayak oyunlarını iyi bilir. Hatta dört kitabı ve yetmiş iki milleti ve dili de bilir ve minbere çıkıp talkım bile verir ama üzümü sapıyla deveyi hamuduyla götürür. Günümüzde ki politikacı hangi “kisveye” bürünmüş olsa da ruhu, yaşam tarzı ve anlayışı yalan, dolan ve iftira olduğu bir gerçek.
Devleti yöneten sistemin çarkının politikacıları var olduğu müddetçe “devlet” birilerinin dediği “fakir fukara” vatandaşlar için mi var yoksa asalak egemen güçler için mi var?
Yakın bir dostumu geçen gün elinde dosyasıyla dolaşırken karşılaştım. Beni gördüğüne çok sevindi. Kendisi iktisat okudu ama muhasebeci değil. “Ben işin içinden çıkamadım al sen çık” diyerek iki dosyayı önüme attı. Birincisi bu arkadaşın emekli olduğu 2004 yılı Nisan ayında bağlanan maaşı;
Otuz yıl çalıştıktan sonra verilen maaşı 560 000 000 TL. (2005 yılında altı sıfır atılmadan önceki durumu)
Asgari ücret; 01.01.2004/ 30.06.2004 arası brüt 422 000 000 net 360 000 000TL. ( Bu da 20.57 gram altına tekabül eder.)
Dolar 26.04.2004 günü, 1.370.000 TL.
Çeyrek altın, 26.04.2004 28.088.112,96 TL, 28.223.665,60 TL (ortalama 28,110 000 tl.)
Gram altın 26.04.217.482.257,00 TL 17.566.626,00 TL. (ortalama 17,500 000 tl.)
Bağlanan maaşı o günün koşullarına göre asgari ücretin yüzde 55 daha fazlasına tekabül ediyor.
O günün koşullarına göre maaşı,
408,75 ABD doları,
19.92 çeyrek altın,
32 gram altın etmekte.
2004 yılında iktidardaki parti aynen iktidarına devam etmekte. İktidarın 2023 yılı için yaptığı asgari ücrete zam %54,66 ile 8506 TL. Kamu çalışanı ve emekliye ise toplamda % 30 maaş zammı yapma kararı aldı. İster yüzde otuz ister yüzde kırk ya da elli olarak belirlesinler sisteme göbekten bağlı bir ülke olarak her zaman enflasyonun altında maaş ve ücretlere zam yapıldı, bu gerçeği unutmayalım.
Bu kişinin 2022 Aralık ayında aldığı maaş 6500 TL. İktidarın verdiği zam seçim sathına girmeye başladığımız için birilerinin tabiriyle “fakir fukaraya” sadaka verir gibi ek zam verilmekte. Çünkü ilkin verdiği % 25 ve sonra ek olarak bir % 5 daha verdi. Keza bunu sonra tekrar artıracağını kapalı kapılar ardından birileri sızdırmakta ama gerçek olan bu.
2004 yılında ki mali tablo bir yanda bir yanda da mevcut durum var.
Asgari ücret 19 yılda ne kadar değer yitirdiğine bakalım, 20.57 gram altın günümüzdeki değerde ne olması gerekir? 24.684 TL.
Bu kişinin maaşı ne olması gerekir; ABD doları 408,75= 7680 TL.
Çeyrek altın 19,92 adet= 37100 TL.
Gram altın 32g. = 36 350 TL.
Günümüzdeki asgari ücret 8506 TL. 2004 deki asgari ücretin % 55 fazla emekli maaşı alan şimdi ise 13 184 TL. maaş alması gerekir.
Bu kişinin son zamlı maaşı asgari ücretin altına düşerek 8450 TL. olmakta.
Arkadaşın kafası karışmış ABD doları bazında maaşı yüksek, fakat altın ve asgari ücret durumu temel alındığında ise düşük.
Dün ve bugünkü maaşını anlatmaya çalıştım.
Gelir adaletsizliği ve eşitsizliği toplumda çalışan ve emekli için çözülemez ve çıkılmaz bir hal alırken bu eşitsizlik birilerinin çıkarına hizmet etmekte. Sistem özü itibariyle eşitsiz gelişim yasası hükümlerini uygulamakta.
Bu arkadaş başta olmak üzere topluma bu durum nasıl izah edilmeli? Bu nedenle diplomalı ya da diplomasız sorun değil iktisatçı, muhasebeci, hatta epistemolojik ve nöropsikolojik para ve hesap uzmanı bir bilen varsa izah edebilir mi?
