İÇ SAVAŞ EŞİĞİNDE BİR ÜLKE "IRAK"
2003 yılında ikinci ABD müdahalesi sonrası Irak normalleşme sürecine giremedi. Baas Rejimi ve Saddam Hüseyin'in yönetiminin sonlandırılması sonrası Kuzey'de ortaya çıkan Bölgesel Kürt Yönetimi, 2014 yılında Musul merkezli kuzey hattında terör kontrol alanı oluşturan DEAŞ sonrasında ortaya çıkan kaos. DEAŞ ile mücadele sonrası yeninden sağlanamayan devlet otoritesi. 2011 sonrası Suriye savaşından birinci derece etkilenen Irak. Ekim 2019'da 11 vilayette başlayan gösteriler ve Başbakan Abdülmehdi'nin istifası. Irak devlet ile devletsizlik arasında bir belirsizlik içinde.
Bugün Irak 39 milyonluk nüfusunun yüzde 60'ı 25 yaş üstü olan bir ülke. Ülkede işsizlik oranı yüzde 25'in üstünde. Irak, dünyada en fazla petrol rezervine sahip dördüncü ülke. Ancak nüfusun dörtte biri, günde 1,90 dolar gelirle (yaklaşık 11 TL) yaşıyor. Ev halkının altı biri ise açlık sınırında. Irak'ta 83 bin de yabancı uyruklu, daha yüksek maaşlı işlerde çalışıyor. Irak'ta 2019 yılında güvenlik sorunları ve ekonomik istikrarsızlık nedeniyle 10 bin fabrika kapatıldı. Bu da yaklaşık 500 bin yeni kişinin işsiz kalmasına neden oldu. Irak'ta yetkililerin açıklamaları bin üzerinde devlet memurunun yolsuzluk ve rüşvet iddiasından dolayı görevden alınması öfkeli gençliği sakinleştiremiyor.
Irak'ta başkent Bağdat ile 11 güney şehrinde “yolsuzluk, işsizlik, rüşvet ve kamu yoksunluğu” nedeniyle başlayan gösterilere sadece Şiiler değil Sünniler de katılıyor. Ana kitlesini işsiz üniversite mezunu gençlerin oluşturduğu protestocuların bir lideri, bir oluşum ya da siyasi partinin öncülüğünde hareket etmiyorlar. Gençler hala meydanlarda ama yüzleri kapalı elleri silahlı çetelerde zaman zaman sivillere ateş açıyor.
GÜÇLÜ İKTİDAR EKSİKLİĞİ
Irak'ta gelinen durumda Saddam sonrası güçlü bir iktidar kurulamadı. Saddam diktatördü ama ortada devlet vardı. 2005 yılından itibaren Şii Başbakan, Kürt Cumhurbaşkanı ve Sünni Meclis Başkanı modeli ile gelen yöneticiler halkın taleplerini karşılayamadı. Kurulan hükümetlerde kalıcı olmayan ittifaklarla bakanlıklar ve kadrolar paylaşıldı. 2014 yılında DEAŞ'ın ortaya çıkması, 2017 yılında kuzeyde Kürt partilerinin yapmaya çalıştığı gayri meşru referandum ile ortaya çıkan süreçte Iraklılar binlerce insanını kaybetti. Gösteriler devam ederken hükümet talepleri karşılanmada yetersiz kaldı ve Başbakan istifa etti.
İRAN VE ABD-KÖRFEZ ÇEKİŞMESİ
İran son yıllarda siyasetten ekonomiye her alanda Irak'ı gizli işgal altında tutuyordu. Buna karşı ABD ve Körfez Ligi alandaki güçleri ile hep bir denge sağlamaya ve İran'ı ötelemeye çalıştı. Petrol gelirleri halka yansıtılamadı. Milyonlarca fakir Iraklı var. İran ve ABD bir şekilde gösterileri yönlendirmeye çalışıyor. Öfke dineceğe benzemiyor. Evet Irak devlet ile devletsizlik arasında İran ve ABD arasında Arafta kalmış durumda iken güney komşusu Türkiye başta toprak bütünlüğü olmak üzere her zaman Irak halkının yanında olmaya devam ediyor. Bir iç savaş riski yaşayan ülke de belirsizlik devam ediyor
