EVET, DÜNYA BEŞTEN BÜYÜK
Çin’e Doğu Türkistan’ın hesabını soramayan dünya Kovid-19’un hesabını sorabilecek mi?
ABD, İngiltere, Almanya, Çin’i Kovid-19 virüsünün ortaya çıkmasında baş sorumlu olarak görerek baskı kurmaya başladı. Berlin yönetimi Almanya’da ortaya çıkan zararın baş sorumlusu olarak Çin olduğunu açıklayarak Pekin’e yönelik 130 milyar dolarlık bir tazminat talebiyle dava açmaya hazırlanıyor. Berlin’in ardından diğer başkentler de gelecektir.
ABD’ de Trump’un emriyle bir ekip Çin virüsü dosyası hazırlamaya başladı. Biz ilerki günlerde virüs savaşlarını, uluslararası politikanın işleyişinde kırılmaları yazmaya ve anlatmaya başlayacağız.
Çin ile Batı ülkeleri güçlü birer ticari partner olsalar da Çin yönetiminin virüsün çıkışını ve yayılmasını dünyadan gizlediği hakim görüş olarak devlet yöneticileri tarafından açıklanmaya başlandı. Çin’de salgından dolayı ortaya çıkan zararların karşılaması yönünde baskılar başlayacaktır.
Çin yıllardır ucuz maliyet ile ürün sattığı Batı pazarından önü alınamaz bir zararlarla karşı karşıya kalmaya başlarken dikkat çeken diğer nokta Çinlilerin Batılı firmaları satın alma adımları. Pekin, Türkiye’nin de içinde olduğu Kuşak-Yol projesi ile kısa vadede kazanımları olsa da orta ve uzun vadede elde edeceği ekonomik/ticari ve siyasi kazanımları risk altında. Avrupa ülkeleri üretimde Çin bağımlılığını sonlandırmaya hazırlanıyor. Çin, uzun vadeli politikasının bir parçası olarak Afrika ve Avrupa’da çok önemli ittifaklar ve yatırımlar yapmıştı. Bizi koronavirüs sonrası geniş çaplı tartışmalar ve süreçler bekliyor. Pekin merkezli tartışmalarda başrolde ABD olsa da Almanya şimdiden tazminat davası için uluslararası zemin hazırlıyor. Çin elbette kendisine yönelik suçlamaları kabul etmeyecek ve bir meşrutiyet tartışması başlatacaktır.
TÜRKİYE NE YAPACAK?
Bu süreçte Türkiye’nin Çin’e soğuk bakan dünyaya yeni bir mesaj vermelidir. Türkiye elinde tuttuğu rezerv güç ile küresel dünyada ortaya çıkan dengelerde Türkiye kazanımlar elde etmeye başlayacaktır. Çin’den mal almayı kesen pazarlarda oluşan boşluğu dolduracak organizasyonu yapan Türkiye dünyaya güven mesajı veriyor. Global ekonomik dengeler de dünyanın uluslar üstü seyrettiği dengeler de hisseler hızla el değiştiriyor. Önümüzdeki on yılda sürecek bir küresel ekonomik daralma ve sermaye hareketi görülmeye başladı. Türkiye bu daralma da genişleme sağlayabilecek ender ülkelerden biri durumunda.
Türkiye başta gıda olmak üzere, güvenli sağlık ve tedavi limanı olarak yeni merkez olmak için çalışmalıdır. Belki bizler yıllardır işgal altında tuttuğu Türk Dünyasının kalbi olan Doğu Türkistan’da olanları dünyaya yeterince anlatamadık. Korona ile suçüstü yakalanan Çin rejimine karşı yeni bir süreç başlayacaktır.
Evet, dünya beşten büyük…
