KAZAKİSTAN YA DA ÖTESİ
Ülkede Aktau bölgesinde 60 Tenge olan LPG fiyatı 1 Ocak itibarı ile 120 Tenge olduğu açıklandı. Bu karar bölgede gerginliğe neden oldu ve sokak eylemleri başladı. Göstericiler Aktau ve Janaözen yolları kapattılar ve güvenlik güçlerine karşı eylemler başladı. Bu gelişmeler üzerine yetkililer LPG fiyatını 120'den 85-90 Tenge'ye düşürdüklerini açıklasa da eylemler devam etti. Olaylar Almatı başta olmak üzere büyük kentlere de yayıldı.
Kazakistan’da sosyal huzursuzluğa ve ardından provokasyonlarla iç gerginlik provasına dönen gelişmeler sadece azalan gelir ve işsizliğin artması ile açıklanamaz. Ülkede yetkililerinde kabul ettiği sosyal gruplar arasında çoklu gelir farklılıkları; reformların daha hızlı yapılma talebi barışçıl gösterileri açıklayabilmektedir.
FERGANA PROJESİNİN İLK ADIMI
2022 yılının ilk ve en önemli gelişmesi olarak Kazakistan’daki gelişmeler çok dikkat çekici şekilde gelişti. Aslında Ukrayna- Kırım krizine paralel bir güç savaşı vekaletler üzerinden devam ediyor. Kazakistan da yaşananlar sıradan bir olay değil. Şimdiden Fergana projesinin başında olduğumuzu bilelim ve Asya’nın bu jeostratejik güçteki ülkesi Kazakistan’ın güçlü ve sakin olması gerekir.
Türk dünyası uluslararası tehdit ve psikolojik savaşla karşı karşıyadır. Bugün Asya ve Ortadoğu’nun değişik yerlerinde evrilen Türk soylular ülkelerine küçük gruplar halinde gönderilmektedir. Kazakistan’da yaşanan olaylarda bunun ilk kıvılcımını gördük. Kazakistan vatandaşlarının yanı sıra özel psikolojik terör eğitimi almış “renkli devrimciler” talan, yağma, araç ve bina yakmaya kadar birçok eylemi 5 gün kaotik şekilde uyguladı. Bunun yanında ülke dışından bulunan fondaş muhalifler sahaya üzüm salkımı metodu ile girmeye çalıştılar. Nazarbayev karşıtlığı üzerinden Kazakistan devleti ve birliği hedef alındı. İşin özünde Rusya’nın alana girmesi bekleniyordu. Kaotik durum devam edince Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütünün (KGAÖ) sistemini çalıştırarak “belirli sayıda ve kısıtlı sayıda barış gücünü” ülkeye davet etti.
TÜRK DEVLETLER TEŞKİLATI İLE KGAÖ FARKLI
Türkiye süreci yakından takip etti ve meşru hükümete ve Kazakistan halkına destek verdi. Türkiye Gezi ve Hendek terörlerini yaşayan devlet aklı fotoğrafa ideolojik değil jeopolitik gerçekliği ile yaklaştı. Kazakistan kurucusu olduğu Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütünün (KGAÖ) ülkeye davet etmesi en doğal durum. Burada Rusya alana geri mi dönüyor sorusu ön plana çıktı. Rusya zaten hep alanda idi. Diğer yandan Türk Devletler Teşkilatı şu anda bir Türk NATO’suna dönüşemedi. Kazakistan yönetimini tercih ve kararlarına saygı duymak gerekir.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Sokaklardan yükselen öfke iyi okunmalı. İç ve dış psikolojik harekâtların alan yansımaları ve bölgeye transfer edilen yeni nesil terör unsurlarına karşı önlemler alınmalıdır. Devlet içinde paralel yapılanan FETÖ ilintileri ülkeden temizlenmelidir. Terörle mücadelede silahsız unsurlara karşı vur emri uygulanamaz. Bu insan hakları başlığından uluslararası alanda sorgulanan bir konu olmaya başladı. Çin’in kuşak yolunda el bombasının pimi Afganistan’da çekildi ilk kıvılcım Kazakistan’da ateşlendi. Fergana Vadisi çok gergin…
