KAZ TÜYÜ VAHŞETİ
Bildiğiniz gibi kaz tüyü genellikle mont, uyku tulumu gibi outdoor ürünlerde ve yatak, yastıklarda dolgu malzemesi olarak kullanılır. Genel olarak kaz tüyünü down ve feather olarak iki gruba ayırabiliriz. Down denen tüyler hayvanların göğüs kısmında bulunan, onları sıcak tutan ve değeri yüksek olan tüylerdir. Feather ise kanatlardaki veya vücuttaki tüylerdir. Kanat ve kuyruklardaki uçmaya yarayan tüyler genelde değersizdir ve yatak, yastık gibi ürünlerde kullanılır. Vücut tüyleri ise sıcak tutma özellikleri nedeniyle ceket, uyku tulumu gibi ürünlerde kullanılır. Buraya kadar her şey çok güzel. İnsanları ekstrem koşullarda sıcak tutacak ve rahat bir uyku uyumalarını sağlayacak çeşitli ürünler üretiyoruz. Peki ama kaz tüyü nasıl elde edilir biliyor musunuz?
Tüyler nasıl elde ediliyor?
Kaz tüyü ürünlerde kullanılan tüylerin nasıl elde edildiğini hiç düşünmüş müydünüz? İnsanların birçoğunun bu konu hakkında en ufak bir fikirleri yok. Ama hepimiz çok basit bir mantıkla bile bir tüyün bir hayvanın bedenine köklerle bağlı olduğunu ve onu oradan ayırmanın acı verici bir işlem olduğunu tahmin edebiliriz. Dahası, bir canlının kendisini sıcak tutması için yaratılmış tüylerini almanın etik hiçbir yanı yoktur.
Kesimhanelerdeki hayvanlar
Tüyleri toplanan hayvanlar genellikle etlerinden faydalanmak için grup halinde beslenen hayvanlardır. Tüy toplama işlemi günümüzde genellikle canlı olmayan hayvanlardan yapılır. Hayvanlar öldürüldükten sonra önce uçma tüyleri el ile alınır. Ardından vücut tüylerinin toplanması ya elle ya da makineler tarafından gerçekleştirilir.
Canlı hayvanlardan tüy alınır mı?
Canlı hayvanların tüyleri genellikle tüy dökme mevsimlerinde toplanır. Tüy alma işlemini ise kısaca “yolma” olarak ifade edebiliriz. Tüylerin yolunması hayvanlar canlıyken yapılır. Genellikle hayvanlar kafaları tüyü yolacak kişinin bacaklarının arasında olacak şekilde tutulur ve işlem başlar. Yumurtacılık için beslenen hayvanların tüyleri yaşamları boyunca yaklaşık 10-15 kere yolunur. Etleri için beslenen canlıların tüyleri ise yaklaşık 5 kez yolunur.
Tüy yolma işlemi “bilinçli” şekilde yapılmadığında hayvanların derisinde kanlanma görülebilir. (Buradaki bilinçli şekilden kasıt yalnızca olgun tüylerin yolunmasıdır. Olgun olmayan tüyler yolunduğunda kanlanma görülür. Olgun tüyler yolunduğunda kanlanma olmaz ancak hayvanların canı yanar ve yine derileri irrite olur.) Bu nedenle Avrupa Birliği hayvanlar canlıyken tüylerinin uygunsuz şekilde yolunmasını yasaklamış; hayvanların canlıyken yolunmasını belli şartlara bağlamıştır.
TDS ve RDS Standartları
Hayvanların tüylerinin canlıyken alınmadığını ve beslenen hayvanların iyi koşullarda beslendiğini göstermek için bazı standartlar getirilmiştir. Bu standartlar: Traceable Down Standart (TDS) ve Responsible Down Standart (RDS)’dır. Genellikle büyük outdoor markaları bu standartlara sahiptir. Bu standartlar canlı hayvanlardan tüy alınmadığını, beslenen hayvanların son derece iyi koşullarda bakıldığını, over-feeding gibi uygulamalara ve insani olmayan hiçbir işleme maruz bırakılmadığını garantiler.
Teknoloji ile gelen muadil ürünler
Her ne kadar hayvanlar sadece tüyleri için beslenmiyor olsa da ve tüyler “zaten eti için öldürülmüş olan” hayvanlardan toplanıyor olsa da bu veganlar için yeterince rahatlatıcı değildir. İnsanların kalanı için de rahatlatıcı olmamalıdır ve hayvanların eşya statüsü ortadan kaldırılmalıdır.
Toplumun bilinçlenmesi ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte birçok öncü outdoor markası kaz tüyüne muadil ürün teknolojileri geliştirmeyi başarmıştır. The North Face tarafından geliştirilen Thermoball, Marmot tarafından geliştirilen Featherless teknolojileri gibi kaz tüyü içermeyen sistemler birçok markanın da bu tarz teknolojiler geliştirmesine ön ayak olmuştur. Bu teknolojiler kaz tüyünü tam olarak yakalayamamış olsa da kaz tüyüne son derece yakın sıcaklık dereceleri sağlarlar ve kullanımları kaz tüyüne nazaran daha kolaydır ve fiyatları da daha uygundur.
