Yeni Akım
Köşe yazılarımda genelde gündemde olan konulardan veya sorunlardan bahsediyorum. Fakat arada bir gündemden uzaklaşmamız iyi olur diye eski veya yeni akım örneklerine yer veriyorum. Bu akımlar nasıl ortaya çıkmış, günümüze ne gibi etkiler ve hangi eserleri bırakmış beraber inceleyelim, ortak nokta ve zevklerimizi bulalım istiyorum.
Bugün sizlere bahsetmek istediğim akım ise Art Nouveau; yeni sanat anlamına gelen ve mimari başta olmak üzere resim, grafik, tasarım gibi alanlarda kendisini göstermiş öncü bir sanat akımı.
Art nouveau sanat akımı, 19. yüzyılda Endüstri Devrimi'ne bir tepki olarak ortaya çıkmış ve 20. Yüzyıl başlarında kendisini göstermeye başlamıştır. Art nouveau akımının oluşmasında sanayileşmeye, seri üretime karşı el emeğinin önemsenmesi dönemin sanatının oluşmasında en etkili sebeptir. İsminden de anlaşılacağı üzere Fransa, Paris’te ortaya çıkıyor ve ayrıca ismi de Paris’te bulunan bir mobilya ve aksesuar satan dükkândan gelmekte.
Ülkemizde Art Nouveau sanat akımı “Yeni Akım” olarak adlandırılmış. Ülkelere göre de ismi değişkenlik gösterebiliyor. Örneğin; Jugendstil, Modernismo Catalan, Stile Liberty gibi farklı isimlerle de adlandırılıyor.
Art nouveau akımının öncüsü Gustav Klimt’dir. Bu akımı en kuvvetli ifade edebilen ünlü ressamlardan biridir. Eserlerinde altın yaldız, mozaik ve vitray kullanması ile eserlerin kendine has özellikleri hemen fark edilir. Bir diğer öncü örneğimiz ise Katalan mimar Antoni Gaudi. Gaudi’nin ismini mutlaka duymuşsunuzdur veya yapılarını görmüşsünüzdür. Görsellerini gördüğünüzde hatırlayacağınızdan eminim. La Sagrada Familia, Casa Vicens, Casa mila, Park Guell, Casa Battlo en ünlü ve bilinen eserleridir. Kullandığı renkler, motifler ve formlar ile bu akımın ilk ve dikkat çeken en önemli örneklerini sunmuştur.
Art nouveau akımı mimaride kendini sıklıkla gösteriyor. Hatta akımın ilk dönemlerinde bu alandaki gelişmeleri daha yaygındır. Özellikle sanayileşmenin ve seri üretim imkanları sayesinde demiri ilk defa kullanarak devrime neden olmuştur. Demirin yanı sıra cam malzemelerin kullanımı da bir o kadar önemlidir. Daha sonra doğadaki formların ilhamı, cam malzemenin fonksiyonelliği ve demirin eğilip bükülen hacmi kullanılarak görkemli mimari yapılarda da etkisini göstermeye devam ederek günümüze kadar ulaşmıştır. Ülkemizde de İstanbul’da Beyoğlu tarafında art nouveau yapılarını hala görebilirsiniz. Huber Köşkü, Çubuklu Kasrı, Faik ve Bekir Bey Yalısı, İtalyan Büyükelçiliği Yazlığı, Şeyh Zafir Türbesi, Mısır Apartmanı ülkemizde mimari akım örneklerindendir.
Bu akımın en belirgin özellikleri arasında; yassı, kıvrımlı ve kavisli şekiller ile ritmik hayvan motiflerine rastlarız. Aslında art nouveau ilhamlarını doğadan alan, estetik ve romantik değerleri olan bir akımdır. Hepsinin yanı sıra kadın çizimleri, feminen görüntülerde art nouveau da dikkat çekmekte. Ayrıca sanattaki güzelliğin günlük hayatta kullanılması nouveau akımının başlıca amacıdır. Bu sebeple akım, mimari, dekoratif sanatlar, mobilya, takı tasarımı, cam tasarımı ve seramik, müzik gibi birçok alanda kendine yer bulabilmiştir.
