Eğer demansınız varsa…
Yaşamımız boyunca pek çok hastalıkla uğraşabiliyoruz. Bazen ciddi ağır hastalıklar, bazen de hafif hastalıklar, kimi zaman da ameliyat... Hiç hastalanmadan ömür bitiren yoktur sanırım. Özellikle yaşlılarda görülen, fakat sadece yaşlılarda görülmeyen hastalıklardan bir tanesi de, zihinsel becerilerin zayıflamasına neden olan “Demans” hastalığıdır.
Demans bir yaşlılık sonucunda değil, bir hastalık sonucunda ortaya çıkar. Demans hastalığı olan insanların çoğunda unutkanlık ve hafıza sorunları ön plandadır. Ancak diğer zihinsel beceriler de etkilenmektedir.
Demansın tedavisinde önce demansa sebep olan durumun tedavi edilmesi gerektiği bilgisi mevcut. Demansların tedavisi veya tedaviye cevabı, demansın hangi tip olduğuna bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Şu an için demansların kesin bir tedavisi yoktur. Ancak bazı nedenlere bağlı (B12 vitamin eksikliği, tiroit hormon bozukluğu gibi) ortaya çıkan demanslarda eksik olanın yerine konulması ile kesin tedavi mümkündür. Bu hastaların tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar hem hastalığın seyrini yavaşlatabilmekte hem de bazı belirtilerin kısmen veya tamamen ortadan kalkmasına yardımcı olmaktadır. Bundan dolayı tüm demanslı hastaların bir psikiyatri ve nöroloji doktorunun takip ve tedavisinde olmaları önemlidir.
Demansı olan kişiye yararlı olan bazı aktiviteler var. Bunlardan birisi de bir evcil hayvan beslemek, onunla ilgilenmek ve onu gezintiye çıkarmak.. Bu durum kişinin depresyonunu azaltır, duygusal olarak rahatlamasını sağlar. Demanslı bir bireye daha önce kullandığı bir enstrümanı çalmaya teşvik etmek, müzik korolarına katılmasını sağlamak, sosyal katılım duygusunu besler, ruh ve duygusal ferahlığını sağlar. Müzik dinlemesi ajitasyonu azaltıp davranış sorunlarını giderebilir. Bahçe işleriyle uğraşı, kişilere fayda sağlar, fiziksel ve zihinsel iyileşmeye neden olur, ajitasyonu azaltır. Yürüyüşe çıkmak, çok faydalı bir aktivite olabilir. Fiziksel olarak sağlıklı kalmasını sağlar, sosyal bağlantılara neden olur, doğayla iç içe olma olanağını sağlar. Kuşları ve sokak hayvanlarını beslemek, onları izlemek, demanslı bir kişinin kaygısını ve stresini azaltır, doğa ile bağlantısını pekiştirir ve ruh sağlığını geliştirir. Küçük çocuklarla veya yumuşak topları, balonları kullanarak yakalama oynamak, güzel bir fiziksel aktivitedir ve kişinin hareketli olmasına ve aktif kalmasına yardımcı olabilir, sosyal bağlantılar ve başarı hissi sağlayabilir. Halter gibi ağırlıklar kaldırmak, spor salonlarında spor yapmak, çalışma belleğini geliştirir ve esnek düşünme yeteneğini artırarak direnç eğitimini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Dans topluluklarına katılmak, dans etmek, bu kişilerin aktif olmasını sağlar, dikkat, hafıza ve odaklanmayı geliştirir. Yoga, fiziksel ve zihinsel iyilik halini artırmak için nefes almaya odaklanan bir egzersiz şeklidir. Stresi azaltmak, sağlıklı kalmak, güç ve esnekliği artırmak için tasarlanmış bir dizi hareket, nefes egzersizleri ve meditasyon içerir. Amacı, zihin ve bedende farkındalık ve uyum sağlamaktır. Kasları güçlendirir, solunum sistemini ve kalp sağlığı destekler, bağımlılık tedavisine yardımcı olur, stres kaygı, depresyon ve kronik ağrıları azaltır, uyku düzenlerini iyileştirir, yaşam kalitesini artırır.
Basit bulmacaları çözmek, yap-bozlar yapmak demanslı bir kişinin başarı duygusunu arttırır, stresini azaltır. Tavla, dama, satranç, 9 taş gibi masa oyunları, el-göz koordinasyonlarını geliştirir, problem çözme ve sosyal etkileşimlerini teşvik eder, beyin hücrelerini aktif tutar, kişileri zihinsel olarak uyarabilir. Her türlü kart oyunları, demansı olan bir kişinin belleğini geliştirmesine yardımcı olur, sosyal iletişim becerilerini artırır.
Yukarıdaki aktiviteler ve dahası, demanslı kişiler için önemlidir ve ihmal edilmemelidir. Ama her şeyden önce, demansınıza sebep olan hastalığı bulup onu tedavi etmeye çalışmayı unutmayın.
