Yapay zeka
Yapay zeka günümüzde çok tartışılıyor. Hatta birçok alanda işgücünün yerini alacağı ve ciddi oranda istihdam açığının ortaya çıkacağı ifade ediliyor. Yapay zekanın tanımlaması şöyle yapılmış, “Yapay zekâ, idealleştirilmiş bir perspektife göre, insan zekâsının özgü yüksek bilişsel fonksiyonları veya otonom davranışları sergileyen bir yapay işletim sistemidir. Bu sistem, algılama, öğrenme, çoğul kavramları bağlama, düşünme, fikir yürütme (belirtme), sorun çözme, iletişim kurma ve karar verme gibi yeteneklere sahip olmalıdır. Ayrıca, bu yapay zekâ sistemi düşüncelerinden tepkiler üretebilmeli (eyleyici yapay zekâ) ve bu tepkileri fiziksel olarak dışa vurabilmelidir.”
Yapay zeka ise kendi tanımlamasını, “Yapay zeka, bilgisayar sistemlerinin insan benzeri düşünme ve davranış yeteneklerini simüle etmeye çalışan bir bilim dalıdır. Bu teknoloji, veri analizi, tahminlerde bulunma, öğrenme ve karar verme gibi birçok alanda kullanılır. Örneğin, otomatik sürüş sistemleri, sağlıkta teşhisler, müşteri hizmetleri ve çeviri gibi birçok alanda yapay zeka teknolojileri kullanılır.” şeklinde yapıyor.
Peki yapay zeka ne işe yarayacak? Yararları da şu şekilde sıralanmış;
Veri analizi ve tahminler: Büyük veri kümelerini analiz ederek trendleri ve desenleri keşfeder. Örneğin, pazarlama tahminleri yapabilir veya finansal verileri analiz ederek riskleri değerlendirebilir.
Öğrenme ve karar verme: Makine öğrenimi algoritmalarıyla, verilere dayalı olarak öğrenme süreçlerini gerçekleştirir ve kararlar alabilir. Örneğin, otomatik sürüş sistemleri trafik durumunu değerlendirerek güvenli bir şekilde yönlendirme yapabilir.
Doğal dil işleme: İnsan dilini anlama ve üretme yeteneğiyle metin analizi, çeviri, konuşma tanıma gibi alanlarda kullanılır. Örneğin, sanal asistanlar müşteri hizmetlerinde etkili bir şekilde kullanılır.
Görüntü ve ses tanıma: Görüntü ve ses verilerini analiz ederek nesneleri tanıma, yüz tanıma, duygu analizi gibi işlemleri gerçekleştirir. Örneğin, sağlık alanında görüntü analiziyle teşhisler konulabilir.
Robotik ve otomasyon: Endüstriyel robotlar, yapay zeka sayesinde daha akıllı ve esnek hale gelir. Otomasyon süreçlerinde verimliliği artırır.
Bu örnekler, yapay zekanın çeşitli sektörlerde nasıl kullanıldığını göstermektedir. Bu teknoloji, iş süreçlerini optimize etmek, daha iyi hizmet sunmak ve yeni fırsatlar yaratmak için geniş bir yelpazede kullanılır.
Yapay zekanın kısa tarihine bakmak gerekirse;
İdealize edilmiş tanımıyla yapay zekâ konusundaki ilk çalışmalardan biri McCulloch ve Pitts tarafından yapıldı. Bu araştırmacıların önerdiği, yapay sinir hücrelerini kullanan hesaplama modeli, önermeler mantığı, fizyoloji ve Turing'in hesaplama kuramına dayanıyordu. Herhangi bir hesaplanabilir fonksiyonun sinir hücrelerinden oluşan ağlarla hesaplanabileceğini ve mantıksal ve ve veya işlemlerinin gerçekleştirilebileceğini gösterdiler. Bu ağ yapılarının uygun şekilde tanımlanmaları hâlinde öğrenme becerisi kazanabileceğini de ileri sürdüler. Hebb, sinir hücreleri arasındaki bağlantıların şiddetlerini değiştirmek için basit bir kural önerince, öğrenebilen yapay sinir ağlarını gerçekleştirmek de olası hale geldi.
1950'lerde Shannon ve Turing bilgisayarlar için satranç programları yazıyorlardı. İlk yapay sinir ağı temelli bilgisayar SNARC, MIT'de Minsky ve Edmonds tarafından 1951'de yapıldı. Çalışmalarını Princeton Üniversitesi'nde sürdüren Mc Carthy, Minsky, Shannon ve Rochester'le birlikte 1956 yılında Dartmouth'da iki aylık bir açık çalışma düzenledi. Bu toplantıda birçok çalışmanın temelleri atılmakla birlikte, toplantının en önemli özelliği Mc Carthy tarafından önerilen yapay zekâ adının konmasıdır. İlk kuram ispatlayan programlardan Logic Theorist (Mantık kuramcısı) burada Newell ve Simon tarafından tanıtıldı.
