Mühendisler ülkesi
Şöyle başlayalım. Almanya sadece şairlerin, düşünürlerin değil ‘mühendislerin ülkesi‘ olarak da bilinir. Almanya‘nın büyüme modeli de büyük ölçüde üç sektöre dayanır. Otomotiv, makine mühendisliği ve kimya endüstrisi. Bunlar, Almanya’nın yıllarca ihracat fazlasını sağlayan açık ara en büyük üç sütundur. Alman makineleri ve sistemleri onlarca yıldır dünyada popülerdi ve ‘Made in Germany‘ kalite mührünü temsil ediyordu.
* * * *
Almanya artık mühendislerin ülkesi değil mi? Yıllardır mühendislerin ülkesi olarak övülen ve teknik bilgi birikimiyle dünya çapında tanınan Almanya artık bu alanda tekliyor. Almanya'nın makine mühendisliği şirketleri, ihracat dünya şampiyonu unvanını artık Çin'e kaptırdı. Alman tedarikçiler, iki yıl öncesine kadar makine mühendisliği için dış ticaret istatistiklerinde Çin'e göre yüzde 1,4’lik bir liderliğe sahipti ama şimdi yeni lider Çin.
* * * *
Almanya artık dünyanın en önemli makine mühendisliği ihracatçısı değil. Özellikle Korona salgınının, Çin'in bu alandaki yükselişine güçlü bir ivme kazandırdığı, Korona krizine rağmen ihracatı 2020 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2,2 artırdığı söyleniyor. Buna karşılık Alman sektörün gerileme yaşadığı, uzun kilitlenme ve kapanmalardan etkilenerek aynı dönemde eksi yüzde onbir küçüldüğü söyleniyor.
* * * *
Çinlilerin önce sübvansiyonlu ürünleriyle dünya pazarına girdikleri, onları daha iyi, daha hızlı, daha ucuza üretmeyi öğrendikleri ve ihracat dünya şampiyonu Almanya‘nın yerini aldığı da söyleniyor. Alman ekonomisinin toparlanacağı yönünde umutlar dağılırken hayal kırıklıkları hakim. Özellikle de ihracata dayalı sektörlerde. Güçlü bir ekonomik toparlanma olmadıkça mühendislik sektöründe de uzun vadeli eğilimin açıkça Çin'in lehine olduğu belli.
* * * *
Çoğunluğu orta ölçekli olan 3.600'den fazla üyesiyle en fazla çalışan sayısına sahip ve sektörün toplam satışlarının yüzde 90'ından fazlasını temsil eden Alman Makine İmalatçıları Birliği’nin verilerine göre, Almanya, şu anda satış rakamları açısından Çin ve ABD‘den sonra üçüncü sıraya indi. Haftalık ekonomi dergisi Wirtschaftswoche ‘Çin dolayısıyla Alman makine mühendisliğinin sessizce ölümünü izliyoruz‘ diye yazdı.
* * * *
Mevcut verilere göre, Alman makine mühendisliği şirketlerinin sipariş alımı, 2024'ün ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde dokuz düşmüş. Geçen yıl da siparişler zaten yüzde on iki oranında düşmüş. Birlik başkanı dergiye Çin makine mühendisliğinin nispeten düşük bir fiyata daha yüksek kaliteli ve teknolojik olarak gelişmiş ürünlerle karakterize edilen yeni bir 'küreselleşme' dalgası içinde olduğunu söylemiş.
* * * *
Uluslararası denetim ve danışmanlık firması PwC’nin yıllık ‘Makine Mühendisliği Barometresi‘ raporunda ‘ Yatırımlar durgunlaşıyor / Maliyet baskısı en büyük zorluk‘ diyor. Makine ve tesis mühendisliğinin toplam 28 alt segmentinde küresel endüstri teslimatları üzerine yapılan bir çalışma ilginç. On yıl önce Çin, analiz edilen 28 alt segmentin sadece altısında Almanya’dan öndeymiş. Şimdi 16 sektörde Almanya'nın önüne geçmiş.
* * * *
Çalışmaya baktım. Bunlar arasında, vanalar, konveyör teknolojisi, ısıtma, soğutma ve iklimlendirme teknolojisinin yanı sıra madencilik, inşaat ve inşaat mühendisliği makineleri gibi Almanya'nın geleneksel olarak değer açısından çok fazla ihracat yaptığı alanlar var. Durum bu. Çin'in ‘Made in China 2025‘ stratejisiyle akıllı üretim ve robotik veya tarım teknolojisi gibi çeşitli endüstriyel alanlarda da teknolojik hakimiyet için çabaladığı açık.
* * * *
Türkiye Makine İhracatçıları Birliği’nin verilerine göre de, son 12 aylık dönemde 28,1 dolarlık ihracat ve 45,5 milyar dolarlık ithalat yapılmış. Almanya, yüzde 7,6 artış ve 3,5 milyar dolarlık ihracatla Türkiye'nin bu alandaki ana pazarı olmuş. Sektörün kilogram başına ihracat fiyatı ortalaması 6,2‘de 7,2 dolara yükselmiş. Bunlar dünya sıralamasında yetersiz de olsa sanırım şimdilik geleceğe yönelik umut verici olarak değerlendirmek gerek.
