Ergenlik döneminde ebeveynlik ve yaklaşım
Ebeveynlere öneriler
Çocukluk ile yetişkinlik arasında bir geçiş dönemi olan ergenlik dönemi, ebeveynlerin zorlandığı süreçlerden biridir. Ergenlik dönemindeki gençler için ise ani ruh değişikliği ve duygu geçişlerini sık yaşadığı, anlaşılmadıklarını hissettiği ve aile içi çatışmaları yoğun yaşadığı bir dönemdir. Aynı zamanda bu dönemde gençler, kimliklerini bulur ve bağımsızlığını kazanır. Bu nedenle ebeveynlerin bu dönemde gençlere karşı daha sakin ve sabırlı yaklaşmaları, gençlerin duygularını anlamaları ve kendilerini ifade edebilme noktasında yardımcı olmaları hem gençler hem de aileler için hayati öneme sahiptir.
Ergenlik döneminin fizyolojik ve psikolojik özelliklerine baktığımızda;
- Bedende hızla büyüme ve gelişme olur, yağ ve kas dokuları gelişir, cinsiyet özellikleri daha belirgin hale gelir ve ergenlik döneminde, gençler cinsel olgunluğa ulaşır.
- Ergenlik döneminde hormonların salınımı hızlanmaya başlar ve gençlerde duygusal dalgalanmalar, cilt yüzeyinde problemler ve büyüme ile ilgili bazı değişiklikler yaşanmaya başlar.
- Bu dönemin en kritik özelliklerinden biri de kimlik arayışı dönemi olmasıdır. Hem cinsel kimlik, hem mesleki hem de toplumsal kimliğini inşa etmeye başlarlar bu dönemde. Gençler, inançları, değerleri ve ilgi alanları üzerine düşünmeye başlayarak kendilerini tanıma ve keşfetme çabası içerisindedirler.
- Aile içerisinde bazı değişiklikler görülebilir. Gençler yalnız kalmak isteyebilirler, aile ile daha az zaman geçirebilirler. Bu dönemde gençler, arkadaşlarına daha fazla zaman ayırırlar.
Ergenlik dönemi, çocukluğun sonlandığı ve yetişkinliğe adımın olduğu bir evredir. Bu dönem gençler için nasıl önemliyse aileler içinde o kadar önemlidir. Çünkü gençlerin yaşamındaki değişiklikler, ailelerin yaşamlarına da yansıyabiliyor ve değişikliklere yol açabiliyor. Gençlerin fizyolojik ve duygusal değişimlerinin ön planda olduğu bu evreyi sağlıklı bir şekilde atlatmanın en önemli anahtarı;
- Ailenin gençler ile kurduğu iletişimin anlayışa dayalı olması,
- Sakin ve sabırlı yaklaşılması,
- Gençlerin duygularının anlaşılması ve kendilerini ifade edebilmelerine yardımcı olunması,
- Sınırların net bir şekilde belirlenmesi ve
- Gençlerin kendilerini keşfetme yolculuklarında ve geleceğe yönelik yaptıkları planlarda aileler destek ve rehber olmalıdır.
Ebeveynlerin rolü
Cinsel kimliğin, mesleki kimliğin, toplumsal kimliğin ve değerlerin oluştuğu bu dönemde ebeveynlerin anlayışlı olması ve rol model olduğunun farkında olması, gençlerin sağlıklı gelişimini desteklemek için önemli bir parçadır. Ebeveynlerin dikkat alması gereken noktalar:
- Ebeveynler kendi yaşamlarında saygı, empati ve dürüstlük gibi değerlere dikkat ederek ve bunu davranışlarıyla göstererek, gençlere olumlu yönde rol model olurlar.
- Anlaşılmaya ve değerli hissetmeye en çok ihtiyaç duydukları bu dönemde, ebeveynlerin empatiyle yaklaşması önemlidir.
- Gençlerin kendi duygularını ve düşüncelerini ifade edebilmeleri için ebeveynlerin de kendi duygularını paylaşmaları ve gençlerle açık iletişim kurmaları gerekir. Bu sayede aile içerisinde güven ortamı da oluşmuş olur.
- Gençler yaşadıkları sorunları başarılı bir şekilde çözdüklerinde ebeveynler bu başarıyı kutlamalı, çabayı övmeli ve olumlu sonuçları ödüllendirmelidir. Bu sayede gençlerin motivasyonu artar ve problem çözme becerileri güçlenir.
Son olarak; Çocukluk döneminde olduğu gibi ergenlik döneminde de çocuğunuzla olan iletişiminizde ve ona karşı olan davranışlarınızda;
- Tutarlı olun,
- Duygularını anlamaya çalışın.
- Gerçekten dinleyin.
- Nasihatler vermeyin.
- Eleştirmeyin.
- Dürüst davranın.
- Arkadaş seçimlerine saygı duyun ve baskıcı davranmayın.
- Mahremiyetine ve özel alanına saygı gösterin.
