Sosyal medyada yaşanan reklam karmaşası

Aklımız okuyabilenlere değil, reklam arası haberleri takip edebilenlere emanet. İnternet haberciliğinde haber okumak isteyenlerın bu işi nasıl yapabildiklerini hiç anlayamıyorum. Sosyal medyada giderek çözümsüz hale gelen reklam karmaşası dayanılacak gibi değil.

Birkaç kez bu konuyla ilgili yazılar yazdım. Bir zamanlar en sevdiğim konulardan biri olan televizyonlarda yayınlananları herşeyiyle takip etme alışkanlığım ve adına ‘televizyon eleştirmenliği’ dediğimiz bu özgün takip sistemime takılanları çözümleyerek takip edip yayın savrukluğundaki yansıyanarı yazmak oldukça keyfli bir işti. O dönemlerde bu konuya kaynak oluşturabilmek için bütün kanallardaki yayınları takip ederdim ve yayın ilkelerine aykırı olan birçok şey kafama takılır algılayabildiklerimi yazardım.

Bünların yanında öne çıkan bir önemli konu ve eleştirilerimin odağına yerleşen özellikle akıllı telefonlara yansıyan televizyon ve internet yayınlarındaki sosyal medya haberlerinin büyük bölümünü kaplayan, amacından uzaklaşan sosyal medya reklamlarındaki yayın karmaşası ve internet yayınlarına yansıtılan kural tanımaz haldeki, yayın ilkelerini hiçe sayan sosyal medya reklamlarında zorla izletilen yaynlar karmaşaydı.

Bu, izleyicinin canını sıkan çok önemli bir konuydu ve bir başka çok göze batan çok önemli konu olarak hep gündemdeydi. Adına televizyon eleştirileri dediğimiz bu yazılarda sosyal medya raklamlarındaki kural tanımaz uygulamalardı.

Televizyon ve sosyal medya haber yayınlarına yansıtılan reklamlardaki sorumsuzca kurgulanan yayınlarında, olan bitenden akıllarda kalanlara pek kafa yormak neredeyse gereksizleşti. Kısacası, televiyon yayınlarında tam bir özensizlik hakim. Özellikle de yazılı basının uzantıları olan televizyon yayınlarının neyi amaçladığını anlayabilmek oldukça zorlaştı. Bu cenahtakiler yaptıkları gazetelerin tirajlarının yerlerde olmasından şikayetlenmesinler.

Bu durumda olanları neyi amaçladıklarını anlamak da mümkün değil. Hep yazıyorum, özellikle, adına akıllı telefonlar denilen cep telefonu kullanıcılarının kendilerini kontrol edemeyecek yoğunlukta internet yayıncılığı egemenliğindeki sosyal medyayı kullanma alışkanlıkları, teknolojinin ne kadar kötü kullanıldığının en belirgin örneklerindendir… Kısacası bindikleri dalı keserek yazılı basında yıllardır var olan gazetelerini de, amaçsız uzantıları olan televizyon kanalları ile tam olarak çözümüzlüğe mahküm ediyorlar. Hiç kimse konvansiyonel medyanın lokomotifi olan ulusal günlük gazetelerin tirajlarının nerelerde olduğuyla neredeyse hiç ilgilenemiyorlar. Bunların uzantısı olan televizon yayınları ise günlük yayınlarını hiçbir sürekliliği olmayan, izlenmeyen yayınlardan kurguladıkları yayın beklentilerine bağladılar. Haberlerinde izlenme sürekliliği neredeyse yok gibi. Birçok televizyon kanalı yayın sürekliliğini hala izlenme oranları oldukça düşen dizilere bağlamışlar.

Ön araştımalar, televizyonların, temelsiz yayın kurgularını üzerlerine yerleştirdiği kronik izlenememe zorluğuna hapsetmiş durumdalar. Televizyon yayınlarının izlenme oranları akıllı telefonlara takılan haber takipçilerinin kontrolü altında durumdalar. Televizyon izleyicisi, herşeyi ellerindeki akıllı telefonlardan yayınlanan sosyal medyaladaki yapay yaşamı takip eder oldular. Bu durumdaki haber tekipçileri onca emek verilerek yayın yapmaya çalışılan günlük gazetelerin yaşamasına tam olarak katkı yapamıyorlar. Gençlik gazete okumadığı gibi televizyon da izlemiyor. Tüm yaşamlarında akıllı telefonlarında yansıtılan sosyal yaşamdaki kurgulanmış yaşam görüntülerini takip eder oldular.

Sosyal medya dediğimiz internet medyasında yaşananlarla ilgili olarak yaptığım oldukça önemli araştırmalardan çıkardığım verileri kaynak olarak aldığım, onlardan çıkardığım analizleri yorumladığım yazılar yazıyorum ve oldukça eleştirel bir bakış açısı altında topladığım iki ayrı sonuç üzerinde iyice odaklanmış durumdayım.

Birincisi; “Sosyal medyadaki teknolojik dayatma” başlığı altında topladığım araştırmalarım sonuç analizlerine dayalı yorumlarım ve vardığım değerlendirmeler,

İkincisi ise; Merak ettiğim ve şaşırtıcı olanı, hatalı uygulamaları internet takipçileri tarafından sürekli eleştirilen internetteki, sosyal medya ağırlıklı haber taşıyıcıların neredeyse tümünün, günlük gazetelere, televizyonlara ait web sayfaları yansıtılmasıdır.. Yapılan inandırıcılık ve uygulama biçimleriyle derinliklerinde iyice güven kaybına uğrayan ve takipçilerin beğenisinden hızla uzaklaşan, bıktırıcı hatalarla yüklü, özensiz, sosyal medya haberciliğinin iyice ivme kaybetmeye başladığına yönelik yorumlarım ve değerlendirmelerimdi.

Son zamanlarda iyice keyfiliğe ve dayatmaya dönüşen, amacının çok dışındaki uygulamalarının öyle kolay düzelebileceğini düşünmüyorum. Gazete yayıncılıği neredeyse satış tirajı olarak can çekişiyor. Bir zamanlar adları büyük olanlar, neredeyse büyüklüklerini hayal eder durumdalar. İş gerçek yayıncılık özelliklerinden tam olarak uzaklaştı. Televizyon yayınlarında izlenme oranları da eskiyi aratır durumda. Eskiden televizyon yayınlarında izlenme oranlarını değerlendirildiği reyting araştırma sonuçlarından söz edilirdi, şimdi onlardan da pek söz edilmez oldu. Televizyon yayınlarında günlük değerlendirmelere taşınan anlık verilerden söz edilir oldu.

Bu yazdıklarımın odağında olan ve neredeyse tüm kullanıcıların külliyen şikayetçi oldukları bir durum var ki, bu çok başka bir sorumsuzluk ve saygısızlık örneği. Bu durum artık iyice kontrolden çıkmış durumda. Yasal düzenlemelerinde reklamların kurgulanması ve uygulanmasına yönelik çarpık bir yöntem olması nedeniyle zevahire dokunmamak için bu konu çözümsüzlükten uzak geçiştirilecek mi bilemiyorum...

Üzerinde durduğum ve birçok kez bu köşede yazdığım konu ise; internette, sosyal medyada yayınlanan haberlerın paragrafları, neredeyse haberlerin cümleleri arasına yerleştirilen, ansızın bitiveren ve habere konsantrasyonu engelleyen sahipsiz reklamların, haberi okuyabilmenizi iyice imkansızlaştırmasıdır. İş öylesine dayatma bir uygulamaya dönüştürüldu ki, ne yapılmak istendiğine yorumlamak neredeyse bilinmeyene dönüşmüş durumdadır.

Haberin anatomik yapısı anlam bütünlüğü iyice bozuldu. Haberin başlığıyla, metin konusu arasında hiçbir bağ yok. Başlık başka, metin başka. Konu tamamen düzmece, haber derseniz haber değil. Haberin başlığı ile ana metin arasında hiçbir anlam bağlantısı yok. Başlık neredeyse temelsiz ve sadece sansasyonel bir başlık. Hareketli spot reklamlar nedeniyle haberin sonuna ulaşamıyorsunuz.

Bu konudaki şikayetler iyice çoğaldı ama uygulayanlardan hiç kimsenin umurunda değil. Alan memnun satan memnun mu bilemiyoruz ama, internet takipçilerine reva görüldüğü durum ise saygısızlık ötesi seviyesizlik…

Sosal medyayı izleyenlere yaşatığınız eziyetle ayıp ediyorsunuz.