AKIL + DİN = ALİYA
Diyelim siz dindar bir erkeksiniz, ama âşık olduğunuz kadın değil. Ya da tersi: Siz ateistsiniz de, mahbubeniz sofu mu sofu. Ne deriz bu ilişkinin geleceği için? Birinci seçenek: “Yürümez. Çok geçmeden birbirlerinin yaşam biçimine tepki göstermeye başlarlar. Aralarındaki yarık genişledikçe genişler, aşk da içine düşer.” İkincisi: “Tepki göstermemeye söz verir ve o ahde sadık kalabilirlerse, ortak yaşantıları ilginç ve renkli olur. Farklı insanların birbirlerinden öğrenecekleri çok şey vardır.” Benim aklım ikincisine yatıyor. Anahtar sözcük: “Tepki”. Onun ufacığından bile kaçınılacak. Ne tek saniyelik alaycı bir bakış, ne en hafifinden imalı bir laf. O zaman mutlu sonuç: İki kafa birbirini anlamaya çalışırken, iki gönül bir…
Dünyada akılcılıkla dindarlığı bağdaştırabilen bilgeler de yok değil. Hatta Eflatun’un “İnsanları filozof krallar yönetmeli” önerisine uygun sonuçlar alabilen de var. En parlak örnek: Boşnakların kahramanı, onların haklarını savunurken hapislere girip çıkan, sonunda yeni Bosna-Hersek Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı olan filozof, hukukçu, aktivist Aliya İzzetbegoviç. Bosna savaşı sırasında, kan gövdeyi götürürken, bir Kara Kuğu (Boşnak özel harekâtçısı) cephede bana onun bir sözünü aktarmıştı. Sırp Çetnik faşistlerinin Müslümanlara yaptıkları canavarlıkları anlatan ve aynen karşılık verilmesini isteyenlere şöyle demiş Aliya: “Sırplar bizim öğretmenimiz.” Yani düşmanlarına insanların nasıl olmamasını gösteriyorlar.
Sonra değişik yerlerde onun başka sözlerine de rastladım. Birkaç örnek:
*Hɑyvɑnlɑr ɑçken tehlikeli olur. İnsɑnlɑrsɑ tokken tehlikeli oluyorlɑr.
*İyi insɑn olmɑdɑn iyi Müslümɑn olɑmɑyız.
*Özgürlük verilmez, ɑlınır.
*Bir şɑhsın yüceltilmesi hɑdisesi geçmişte ve bugün vɑr ɑmɑ İslɑm'ɑ kesinlikle yɑbɑncıdır. Çünkü bu bir çeşit putçuluktur.
*Çok yɑşɑdım ve çok yoruldum. Şimdi Sevgilime kɑvuşmɑk istiyorum.
*Kur'ɑn ve İslɑm sɑdece hocɑlɑrɑ bırɑkılmɑyɑcɑk kɑdɑr önemlidir.
*Olduğunuz gibi kɑlın. Dininizi, milliyetinizi koruyun. Kimliğinizi kɑybetmenin bedeli köleliktir.
*Din ahlaktır. Onu hayata geçirmek ise terbiyedir.
*Hukuk benim için sɑdece meslek değil, inɑncım, yɑşɑm tercihim ve hɑyɑt felsefem.
*Biz ölüyoruz ɑmɑ onlɑr dɑ kɑzɑnmıyorlɑr.
*İlimle din birbirinden ɑyrıldığı tɑkdirde, din insɑnlɑrı geri kɑfɑlılığɑ, ilim ise ɑteizme sürükler.
*İsyɑn tipik insɑni bir tutumdur.
*Düşmɑnınɑ benzediğin zɑmɑn, sɑvɑşmɑnın ɑnlɑmı kɑlmɑz.
*Bu ɑdil bir bɑrış olmɑyɑbilir; fɑkɑt süren bir sɑvɑştɑn dɑhɑ iyidir.
*İnsɑn semɑnın çocuğu, yeryüzünün kurdudur.
Hepsinin altına imzamı atarım. Siz atmaz mısınız?
