KİRALIK İŞÇİ
Dün resmi gazetede yayımlanır yayımlanmaz sıkça duyduğumuz “Kiralık işçi” hakkında benimde söyleyeceklerim var. Öyle kirli bilgiler yer almaya başladı ki sormayın. Kiralık İşçi Çalıştırma Yasasına bağlı “Özel İstihdam Bürolarıyla”
Resmi olarak faaliyet gösteren aracı kurumlar yani “Geçici İşçi Büroları” diyelim bunlara bu bürolar işçi haklarında uzak, ücretlendirme konusunda alt limitlerde işçi yerleştiren kısa vadeli çözümler ile yaşam sürdürülebilir Avrupa’dan ithal ettiğimiz çalışma modelidir. Yönetmelikte dikkatimi çekenler ise;
*Kiralık işçi çalıştırma süresi en fazla 8 ay
*Ev hizmetlerinde;bakıcı,temizlikçi vb.
*Mevsimsel tarım işlerinde çalıştırılmak üzere geçici işçi istihdam edilebilir.
* Geçici iş ilişkisi ile çalıştırılan işçi sayısı, işyerindeki işçi sayısının dörtte birini geçemeyecek. Ancak, 10 ve daha az işçi çalıştırılan işyerlerinde bu sayı beşe kadar çıkabilecek.
* İşveren, iş sözleşmesi feshedilen işçisini sonraki 6 ayda geçici işçi olarak çalıştıramayacak.
*İşçinin doğum öncesi ve sonrası ücretli izinleri,ücretli izinlerden sonra 6 aya kadar ücretsiz izinleri hatta günde 1,5 saatlik süt izinleri nedeniyle çalışamadıkları dönemler için geçici işçi alınabilir.
*Hangi nedenle olursa olsun işçinin sözleşmesinin askıya alındığı haller ve askerlik durumlarında geçici işçi temin edilebilir.
Geçici iş kuralına göre en fazla 2 kez yenilenebilir.Bu yenilenme ile toplamda 8 ayı aşamaz.Ancak dönemsel olarak geçici işçide sınırlama yok.
Geçici işçi çalıştıramaz şirketler ise;
Eğer toplu işçi çıkaran bir firma iseniz geçici işçi çalıştıramazsınız. Kamu ve kurumlarda, maden çıkarılan işyerlerinde geçici işçi çalıştırılamaz.
Geçici işçi yetki ve sorumluluklarından da bahsetmek isterim. Ancak, ithal ettiğimiz Avrupa’ya da kısaca değinmek isterim.
Dünya’da yaklaşık 150 bin özel istihdam büro ile 250 bin şubeye sahiptir.Adecco, Manpower, Rahnstadt gibi büyük firmalar pazarın yaklaşık %30 una sahiptir.Bu uygulamanın en yaygın olduğu ülkeler
ABD, İngiltere, Japonya, Çin ve Güney Afrika’dır. Özel istihdam bürolarının oluşturduğu pazarın %23’ünü ABD, %17’sini Japonya ve %11’ini İngiltere oluşturmaktadır. Ancak kıtalara göre bakıldığında Avrupa ilk sıradadır. Avrupa Birliği ülkeleri sektörde küresel gelirin %41’ini elinde tutmaktadır.
Eurociett’in araştırmasına göre dünya genelindeki 46 milyon kiralık işçinin yalnızca 12.4 milyonu tam zamanlı bir işte çalışabilmektedir.
Avrupa’da çalışan kiralık işçilerin %57’si 30 yaşın altındadır, yani kiralık işçi bürolarının esas çalışan kitlesini gençler oluşturmaktadır. İşçilerin %77’si ise en yüksek ortaöğretimden mezundur, yani eğitim düzeyi oldukça düşüktür. Meksika’daki tüm çalışanların %10’unu kiralık işçiler oluşturmaktadır. Bu oran Meksika’daki elektronik sektöründe %60’ı bulmaktadır. Bazı şirketlerde kiralık işçilerin oranı %90’a ulaşmaktadır. Rusya’da yabancı şirketlerin %75’inde ve Rus şirketlerin %35-50’sinde kiralık işçi çalışmaktadır. . İspanya’da tüm çalışanların %31’i kiralık işçi olarak çalışmaktadır. Hindistan’da sanayide kiralık işçilerin oranının %50’ye çıktığı tahmin edilmektedir. Filipinler’de 2008’de tüm işçilerin %10.8’inin, sanayi iş- çilerin %46’sının kiralık işçi olduğu tespit edilmiştir.
Devamı yarın…
