KİM BU MERKEZ BANKASI?
Türkiye ekonomisinin, en önemli aktörlerinden biri olan hatta ve hatta, Dünya Merkez Bankaları literatürüne değer katan bir bankadan bahsedeceğim.
TC. Merkez Bankası
Merkez Bankası’nı aslında, “Krizi en iyi yöneten şirket” olarak görüyorum. Geliştirdiği stratejileri ile aldığı kararları ciddiyet ve titizlikle aldıklarını zannediyorum.
Zannediyorum çünkü zaman zaman siyasi müdahale edildiği aşikar. Ancak bu kötü bir şey değil. Terzi misali biri dış piyasalar ile iç dengeleri koruyor, diğeri ise vatandaşın nabzını düşürmeye çalışıyor.
Peki, kim bu Merkez Bankası? Sizlerle yakından paylaşmak istedim.
Bundan 86 yıl evvel Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası A.Ş. olarak kurulmuş ve temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır.
Kağıt para (banknot) ihraç eden, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin para ve kredi politikasını yürüten, veznedarlık görevini üstlenmiş ve devletin iktisadi ve mali danışmanlığını yapan yasal olarak bağımsız bir ekonomik kurumdur. Kağıt basma tekelini elinde bulundurur ve bu yetkiye istinaden bağımsız olarak para politikasını belirler basılan madeni paraların tedavülü de Merkez Bankası'nca sağlanmaktadır.
Gelelim ortaklarına;
‘Devlete ait değil mi?’ diye aklınızdan geçmiş olmalı.
T.C. Merkez Bankası özel bir yasa ile kurulmuş ve A,B,C,D sınıflarından oluşan bir anonim şirketidir. Şirketlerde olduğu gibi ticari bir faaliyeti ve kar hedeflenen bir yapısı vardır.
(Hisse oranı %55.12) A sınıfı hisse sahipleri: A tipi hisselere sadece Türkiye Cumhuriyeti Hazine'si sahip olabilir ve hiçbir şekilde bu hissenin sermaye içerisindeki oranı % 51'in altına düşemez.
(Hisse oranı %25.74) B sınıfı hisse sahipleri: Türkiye'de faaliyette bulunan ulusal bankalarca sahip olunan hisse senetleridir.
Bunlar;
Ziraat Bankası %19,23
Garanti Bankası %2,48
İş Bankası %2,33
Halkbank %1,11
Yapı ve Kredi Bankası %0,55
Akbank %0,03
Türk Ekonomi Bankası %0,01
(Hisse oranı %0.02) C sınıfı hisse senetleri: Yabancı bankalar ile imtiyazlı şirketlerce sahip olunan hisse senetleridir. En çok % 6 oranında hisse bu grupta yer alabilmektedir. 15.000 adet hisse senedi ile sınırlandırılan ve toplam hisselerin yüzde 0,02’si olan 54 adet C sınıfı hisse senetlerinin tamamı ING Bank’a aittir (Bu hisseye daha önce Oyak Bank sahipti. Satışın ardından hisseleri ING Bank’a geçti).
(Hisse oranı %19.12) D sınıfı hisse senetleri: Türk uyruklu kişi ve ticari kuruluşlarca sahip olunan hisse senetleridir. Kim bunlar bilinmiyor. Esasında biliniyor ama biz vatandaşlar bilmiyoruz. Tek bildiğimiz Türk vatandaşı olan Bahar Menkul Kıymetler’in sahibi Adnan Behar ismini duyduk.
Ancak gel gör ki Merkez Bankası’nın büyük miktarda kâr etmesine rağmen, kendisi şikayetçi olup, bu karın ortaklara yansıtılmadığını belirtmesiyle anladık.
Ne diyelim… Sağlık olsun.
