BAZI HASTALIKLAR ŞANS MI, ŞANSIZLIK MI?
Ne hastalıklar var! İnsan, kendinin ya da bir yakının başına gelince ilk kez haberdar oluyor, ne olduğunu anlıyor. Mesela “normal basınçlı hidrosefali” Annemin beyin MR’ında yazan sonuç buydu. Çocuklarda hidrosefali ve şant ameliyatlarıyla ilgili birkaç haber yapmıştım ama bunca yıllık gazetecilik hayatımda yaşlılarla ilgili ilk defa böyle bir hastalığa rastlıyordum. Hemen internete girip, araştırmaya başladım. Bu hastalığa “tedavi edilebilir demans” diyenler de vardı. En büyük özelliği 60 yaşın üstündeki kişilerde görülmesiydi. Hastalığın belirtilerine gelince... Yürüme bozukluğu, dengesizlik ve sık düşmeler... Unutkanlık, kavrama yeteneğinin bozulması gibi beyin fonksiyonlarında zayıflama... İdrar kaçırma... Hastalığa ait tüm bu belirtiler annemde de vardı. Üstelik, bu tür sorunlar son bir kaç yıldır annemin yaşam kalitesini bozuyor, moralini de olumsuz etkiliyordu.
Bu tür şikayetleri olan bir yakınınızı hangi doktora götürürdünüz? Eminim siz de benim gibi yapardınız. İdrar kaçırma problemi için bir ürolog ya da jinekologdan, yürümekte zorlanmaları ve sık düşmeleri için de bir nöroloji uzmanından randevu alırdınız. İçinde bulunduğu depresif tablo ve hafıza problemleri için de iyi bir psikiyatri uzmanını arardınız. Ben de aynen öyle yaptım. Annemin birbirinden bağımsızmış gibi görünen sağlık problemlerinin “Normal basınçlı hidrosefali” gibi bir hastalıktan kaynaklanma ihtimali doğrusu hiç mi hiç aklıma gelmedi. Ta ki, psikiyatri uzmanının istediği MR sonucunu alana kadar...
YÜRÜME PROBLEMİ AZ DA OLSA DÜZELİYORSA...
Gece geçtim bilgisayarın karşısına. “Normal basınçlı hidrosefali” hakkında arama motorlarında topluma ya da doktorlara yönelik çok sayıda kaynağı okumaya başladım. İşte, hastalıkla ilgili özet bilgiler: Yaşlılıkta beynin küçülüp büzülmesine bağlı olarak kafatası içinde oluşan boşlukları beyin-omurilik sıvısı ya da diğer adıyla BOS dolduruyor. Kafa içinde basınca neden olmayan bu durum yaşlılarda hiç bir sebebe bağlı olmaksızın ortaya çıkabileceği gibi, kafa travması, menenjit, tıkayıcı beyin demir hastalıkları, tümör gibi faktörlere bağlı olarak da gelişebiliyor. Ancak, normal basınçlı hidrosefaliyle karışan başka hastalıklar da var. Bu yüzden annemin belinden iğneyle beyin-omurilik sıvısı alınacak. Eğer, bu işlem sonrasında yürümekte zorlanma, ayaklarını kaldıramama ve dengesizlik probleminde bir miktar düzelme olursa ameliyattan fayda göreceği anlaşılacak. Ve cerrahi müdahale ile beyne şant takılacak. Bunun da amacı beyin omurilik suyunun tahliye edilerek annemin yakınmalarında düzelme sağlanabilmesi.
İDRAR KAÇIRMAYA VE SIK DÜŞMELERE YOL AÇAN HASTALIK…
Normal basınçlı hidrosefali gibi hastalıkların ortak özellikleri, yaygın görülen sağlık problemlerinin belirtileriyle ortaya çıkmaları. Hastanın şikayetlerinin neler olduğu, ne zaman başladığı gibi konular doğru tanıya varılmasında son derece önemli. Ancak hemen hemen aynı bulgulara yol açan tablolarda doktorların işi oldukça zorlaşıyor. Kendi branşlarının dışındaki tüm olası sağlık problemlerini de göz ardı etmemeleri gerekiyor. Hastaya sadece uzmanlık alanındaki bir organ olarak bakmayan, vücudu bir bütün olarak değerlendiren titiz doktorlar sayesinde annemin şikayetlerinin ameliyatla tedavisi için bir umut doğdu. Ama öncelikle tanının kesinleştirilmesi gerekiyor.
Annemin örneğinde olduğu gibi bazen hastalıklar bir şans olarak da karşımıza çıkabiliyor. Eğer, “Normal basınçlı hidrosefali” tanısı doğruysa, annem yürümekte zorlanma, merdiven çıkamama, dengesizliğe bağlı sık düşme, idrar kaçırma ve demans gibi son bir kaç yıldır hayatını kabusa çeviren sorunlardan kurtulacak. Bu yüzden “normal basınçlı hidrosefali”yi bir şanssızlık değil, tam tersine şans olarak görüyorum annem için.
