PLAKA MENKUL MÜ, GAYRİMENKUL MÜ?
Taksi romantizmini bir kenara bırakın lütfen. Siyah-beyaz Türk filmlerindeki şoför karakterleri çoktan öldü. Yerine, bıçkın, sürekli sinirli, sağa sola küfreden, uykusuzluktan gözünün beyazı kırmızıya dönmüş, kötü araç kullanan sadece plaka kirasını çıkartmaya çalışanlar aldı.
Taksi, kullananlar için ucuz bir ulaşım aracı değil. Buna karşılık alınan hizmet yetersiz. Maalesef şoför esnafı kendi iç düzenlemesini yapamıyor. Çünkü paraya odaklanıyor. Durum o hale geldi ki neredeyse hiçbir iş yapamayacak tipler son çare şoförlük yapıyor.
Geçenlerde bir BBC belgeseli izledim. Londra’da bir kişinin siyah taksi şoförlüğü için lisans alma sürecini. İnanın 1 saatlik belgesel yapmışlar yine de yetmemiş. Çünkü tam 2 yıl sürüyor.
Şoför adayı öncelikle Londra’nın tüm sokaklarını ezberliyor. Ve sınav günü geldiğinde kıdemli şoförlerden oluşan bir heyetin karşısına çıkıp hesap veriyor. İstanbul’a göre anlatayım. Mesela soruluyor: “Bayrampaşa Bahar sokaktan, Tuzla Meydan Caddesi’ne nasıl gidersiniz” diye. Şoför adayı hafızasından en kısa yolu sokak sokak, cadde cadde söylemek zorunda. Başaramazsa bir sonraki sınava kadar evine ders çalışmaya yollanıyor. Belge almak bu kadar zor olunca da hizmetin kalitesi yükseliyor, şoförler de daha fazla ücret alıyor.
Buna rağmen Londra’da siyah taksilerden daha ucuza görev yapan ve minicab adı verilen organizasyonlar da var. Yani ucuzunu isteyen biraz daha kötü hizmet kalitesine sahip olanları tercih ediyor.
Türkiye’de ise pis olsa da, standardı bulunmasa da, bakımsızlıktan dökülse de tek bir araca mahkumsunuz.
Peki İstanbul’da bir taksi plakası ne kadar biliyor musunuz? Ortalama 1 milyon 500 bin lira. Normalde otomobiller menkul değer. Çünkü taşınabilir niteliğe sahip. Ancak taksi plakası bir gayrimenkul. Çünkü kiralanıp para kazanılıyor. Yıllar içinde ciddi de değer kazanıyor.
50-60 taksi plakasına sahip kişilerden bahsediliyor. Plaka kiralayıp trafiğe çıkanlar kira ücretini karşılamak için ölümüne çalışıyorlar. Ve bir türlü sistem oturtulamaması yüzünden de iş sokak kavgalarına kadar dökülüyor.
Taksicilerin sürekli eylem yapıp seslerini duyurma kapasiteleri yüksek. Ancak aldığı hizmetten memnun olmayan halkın ne yapması gerekiyor. Onlar da mı eylem yapsın yani?
