MODA, SOĞAN VE PATATES ÖYKÜLERI!
İki alanlı bu seçimde hem Cumhurbaşkanı hem de yeni belirlenen 600 milletvekilinden oluşan TBMM’yi oluşturan milletvekillerinin seçimiydi. Bugün seçmenlerimiz bu iki seçim için oylarını kullanmak üzere sandık başına gidiyor. Bu seçimin ülkemiz için hayırlı olmasını diliyoruz
Seçime giderken gündemi meşgul eden bir başka konuyu daha doğrusu başlıkta sözünü ettiğimiz, son günlerin iki popüleri, ‘soğan-patates’in ilginç öyküsünden söz etmek istiyorum bugün.
Ülkemiz soğan patates üretimi yapan en önemli ülkelereden biri. Yıllardır bu konuda hiç bir sorun yaşamamıştık ve mutfağın olmazsa olmazlarından olan patates ve soğanla ilgili böylesine şikayetlerin olduğu bir dönemle karşılaşmamıştık.
Mutfakların bu vazgeçilmez ikilisine bir haller oldu. Pazarda zaten oynak olan fiyat endekslerini neredeyse altüst etiler. Fiyatları el yakmaya başladı. “Şehir Efsanesi”ne göre de, patates-soğan kuru söylemleri dolaşmaya başladı.. Dar gelirli patates ve soğan alamaz durumda neredeyse. Nasıl alsınlar ki, pazarlarda patatesin kilosu 6 liraya, soğanın kilosu ise 6-7 liraya yükseldi. Son birkaç hafta içinde; patates yüzde 94, soğan ise yüzde 212 oranında zamlandı. Bu arada çarşı-pazardan yansıyan şikayetlere göre mutfağın olmazsa olmazlarından olan bu iki temel tüketim malzemesi dar gelirliyi oldukça zorluyor.
Bu konu o kadar gündeme yerleşti ki; pazardaki fiyatları kontrol edilemeyen bu iki üründeki fahiş fiyat yükselişini durdurabilmek için hükümet çevrelerince, soğan ve patates ithalatının yapılabileceği de dile getirilmeye başlandı. Ayrıca Rekabet Kurumu da soğan ve patatesi takibe almış.
Patetes-soğan öyküsünü, bir de çarşı pazarda bu işin ticaretini yapanlardan dinleyelim dedik, aldığımız yanıt ilginçti. 35 yıldır pazarcılık yapan bir esnaf; “Soğanın 7 lira olacağını rüyamda görsem inanmazdım. Halde 5.5, 6 lira, biz burada 7 liradan satıyoruz. Bu fiyatlar nedeniyle müşteriden de azar işitiyoruz. Burada kazandığımız sadece 1 lira. Mal buzhaneden geliyor, otuzbeş yıllık pazarcıyım, ilk defa buzhaneden patates-soğan geldiğini gördüm. Patates ilk çıktığında 1.5 liraydı. Şimdi nasıl böyle oldu. Buzhanelere doldurdular, stokladılar, şimdi pahalı satıyorlar” ifadelerini kullandı.
Her yıl olduğu gibi, bu yıl da belirli tarımsal ürünlerde ciddi fiyat dalgalanmaları görülüyor. Durum böyle olunca da, tüketicinin aynı ürünler için cebinden çıkan para aydan aya artabiliyor.
2018 Haziran ayı itibarıyla tarımsal ürünlerdeki en belirgin fiyat değişimleri ise, sofraların vezgeçilmezi olan patates ve soğan ikilisinde yaşandı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Hal Müdürlüğü’nün açıkladığı rakamlara göre, patatesin kilogram fiyatı 19 Haziran itibarıyla 2.5 lira ile 3.5 lira arasında değişiyor. Mayıs ayında ise, aynı patatesin fiyatı halde 1 lira ile 1.8 lira arasındaydı. Buna göre, bir ay içinde patatesteki fiyat değişimi yüzde 94’ü buluyor. Tablo böyle olunca, patatesin market raflarındaki fiyatı da cep yakar hale geldi. Raflarda çeşidine göre kilosu 5 liradan 6 TL’ye kadar patates bulmak mümkün.
Patatesteki tablo, soğanda da benzer durumda. Mayıs ayında kilosu İstanbul halinde 1 ile 1.6 lira arasında değişen fiyatlardan satılan soğanın, Haziran ayı itibarıyla ise fiyatı; 3 ile 5 lira aralığına yükseldi. Bundan bir yıl önce soğanın kilogramının halde 60 kuruş ile 1 lira arasında alıcı bulduğu göz önüne alındığında, yıllık farkın yüzde 400 olduğu görülüyor. 1 aylık fiyat artışı da yüzde 212 seviyesinde.
İşte, minik bir soğan-patates öyküsü. Mutfakların olmazsa olmazı kiloda ağır, pahada hafif bu iki yaramazın fiyakasından geçilmiyor. Üstüne üstlük bazı marketlerin raflarında da yok satıyor!..
