ETNOMÜZİKOLOJİ NE OLA Kİ?
Sınırları muğlaklaşan, iletişimi hızlanan, ve yerel değerlerin küresel mecra içerisinde yeni davranış kalıplarına dönüştüğü kü-yerel bir zamanı yaşıyoruz…
Şu enine boyuna tartıştığımız Kültür kavramını yüzlerce tarife rağmen, her gün yeniden tanımlanmaya çalışıyoruz. Kültürler arası farklılıklar, diyalog, çok kültürlülük, kültürel görelilik, zorla kültürleme, alt kültür vb. uzayıp giden bir listemiz var…
Dahası, Kültür değerleri ile toplumsal hareketlerin paralelliğini, benzerliğini, farklılığını değerlendiriyoruz. Bir hummalı çalışma sormayın gitsin…
Lafı fazla uzatmayayım, bizim bu konuları irdeleyebilmek ve analiz edebilmek için temel kaynağımız toplum…. Zira, toprağa tohumu eken insanoğlu, topluma kültür mü ekmeyecek!
Toplum, kültür-sanat davranışlarını oluşturadursun, bize de varolan durumu tasniflemek, arşivlemek, analiz etmek, sorgulamak, çıkarımlar yapmak düşüyor. Sanat kavramının ana damarlarından biri olan müzik, kendi döneminin icra karakteri ve yapısı ile, o döneme ait tarihsel, politik, ekonomik, verileri de sunar. Yani Kültür içerisinde müzik çalışmaları hem geçmişe dönük, hem de bugünü okumamız sağlıyor.
Etnomüzikoloji farklı biçimlerde dünyada olan müziğinin herhangi biri veya tamamının incelenmesi, müziğin bir kültür olarak incelenmesi veya müziğin bir insan tecrübesi olarak incelenmesidir…
Müzik biliminin içerisinde geçmişi yarım yüzyılı bulan tazecik bir araştırma alanıdır.
Etnomüzikoloji sosyal ve doğal bilimlerin yanı sıra müzik ve beşeri bilimlerin ilgili alanlarından aldıkları kavramları kullanarak müzik icrası, müzik tecrübeleri, müzisyenler ve sektörü ile ilgili araştırmalara ev sahipliği yapar…
Etnomüzikoloji terimi yerine Kültürel Müzikoloji veya Müzik Antropolojisi gibi adlandırmalar kullanılsa da şimdiye kadar yerini kimseciklere kaptırmamıştır. Etnomüzikoloji ile ilgilenen uzman kişilere Etnomüzikolog denir…
Bu kimselerin can damarı saha-alan çalışmasıdır. Saha çalışması müzikleri çalışma konusu olan insanlarla yakın ve sürekli etkileşim – genellikle de yüz yüze – gerektirir. Saha çalışması günlük yaşama, müzik icralarına ve içinde yaşadıkları toplumun diğer yönlerine dahil olmak anlamına gelir. Dahil olma tecrübesinden sonra saha çalışmasını gerçekleştiren kişi tecrübe ile ilgili yazılı notlar – alan notları – oluşturur ve bu daha sonraki analizler için veri işlevi görür
Etnomüzikologlar; karşılaştırmalı, tarihsel, sistematik gibi alt uzmanlık alanları da belirleyebilirler. Şehirler, olaylar, müzik mekanları, devlet politikaları, şarkı repertuvarları, çalgılar, notalar, ses arşivleri, kayıt arşivleri ve dahası bu araştırmacıların nesnesini oluşturur. Bu bilim dalını tanımlayan kelimenin başında yer alan ‘etno’ sözcüğü ‘etnografya’ demektir.
Demem o ki, etnomüzikoloji, keyifli ve insanlığı besleyen bir çalışma alanı.
Ben de İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda Etnomüzikoloji ve Folklor Anabilim Dalında öğrencilerimle bu bilgileri paylaşıyorum…
Bu etnomüzikolog adaylarının, üniversitelerde, kültür-sanat kurumlarında, yerel yönetimlerde, festival ve toplum örgütlerinin yapılanmasında, yönetilmesinde, dünyanın herhangi bir yerinde Türkiye’ye dair temsillerinin olması umuduyla…
