SONUNDA AMAZON TÜRKİYE'DE
Daha doğrusu Amazon’un Türkiye’de satışa başlayacağını biliyorduk ama konudan böyle ansızın, sadece bir basın bülteniyle haberdar olacağımızı da pek düşünmemiştim. Demek ki Amazon’un yoğurt yiyişi de böyleymiş. Sonuç olarak şirket olarak Amazon’un yeri geldiğinde kendi koyduğu kuralları bile nasıl ihlal ettiğini geçmişte görmüştük.
Ne olduğunu kısaca hatırlamanın amazon.com.tr’ın nasıl bir ticaret anlayışı izleyeceği konusunda bize fikir vereceğini düşünüyorum. Bundan yaklaşık bir yıl kadar önce bazı uyanık Türk “web sitesi tacirleri” web sitelerinin altyapısına bir kod dizini ekleyerek kendi sitelerinden amazon.de’ye giden tüm ziyaretçilerin yaptığı alışverişlerden komisyon almayı başarmıştı. Sorun Amazon tarafındaki bir açıktan kaynaklanmıyordu. Zamanında Almanya’daki sigara otomatlarında buz kalıbı şeklinde jetonlar kullanarak ücretsiz sigara almayı veya sigara çalmayı başaran Türklerin torunları, yıllar sonra Amazon’u da dolandırmayı başarmıştı.
Benim defalarca “Amazon’a kafa kol çeken Türkler” olarak isimlendirdiğim bu görünürde yayıncılık yapan çete, aynı zamanda kendi sitelerini ziyaret edenlere de eksik, daha doğrusu yanlış bilgi vermekten çekinmemişti. Yani ziyaretçilerine “Amazon üzerinden yaptığınız alışverişlerden bizim bir kazancımız yok” demişlerdi.
Her yalan gibi aylık 10 bin dolara varan komisyonlar kazandıran bu kalpazanlık da bir gün ifşa edildi. Amazon’un kuralları gereği bu yolsuzluğu yapanlara bir daha ödeme yapmaması, mahkemeye vererek geçmiş ödemelerdeki ödemeleri talep etmesi ve bir daha Amazon ile çalışmalarına izin vermemesi gerekiyordu. Ama amazon.de tüm zararı sineye çekerek olayı görmezden geldi. Sonuç olarak kapitalizmin kalesi şirketlerden biri tabii ki etik değerleri ve kendi koymuş olsa bile kuralları yorumlarken kendi çıkarlarına bakacaktı. Türkiye’den insanları Almanya’da kurulu olan amazon.de’ye yönlendirerek yüz bin doları aşan alışveriş yapılmasını sağlayan çete de bu nedenle Amazon’un gözünde “suçsuz” kabul edildi. Şimdi ben aynı çetenin, aynı dolandırıcılık operasyonunu amazon.com.tr için de uygulamasını bekliyorum.
Çanlar Kimin İçin Çalıyor?
Bu uzun girişin nedeni şirketin çalışma mantığını gözler önüne sermekti. Daha fazla ciro için kendi koyduğu kuralların çiğnenmesine bile göz yumabilen bir şirketin iş rekabete geldiğinde neler yapabileceğini kestirmek çok zor değil.
Şu an Amazon’a benzer işler yapan şirketlerin sanırım en çok dikkat etmesi gereken şey de bu olacak. Sonuç olarak Türkiye’de bazı ihtiyaçlarını internetten karşılayan ama aldığı hizmetten memnun olmayan büyük bir kitle var. Bu kitle hali hazırda aldığı hizmeti beğenmediği için amazon.com.tr’ın açılmasını sabırsızlıkla bekliyordu. Şimdi başta Hepsi Burada olmak üzere pazardaki tüm oyuncuların hızla müşteri memnuniyetini yükseltme çalışmalarına odaklanması gerekiyor.
Günümüzde müşterinin sadece ucuz fiyatla memnun edilemediği ise tartışılmaz bir gerçek. İlk günkü alışveriş deneyimi bende Amazon’un henüz Türkiye’de tüm ürünleri kendi deposundan çıkartamadığı ve ağırlıklı olarak bir pazar yeri mantığı ile çalıştığı izlenimi uyandırdı. Eğer durum böyleyse Amazon da Türkiye’de rakiplerinkine benzer sorunlar yaşayabilir.
Gönlümden geçense Amazon’un dünya çapındaki deneyiminden rakiplerin ve kargo şirketlerinin de yararlanması ve alışveriş yöntemi olarak elektronik ticareti tercih edenlerin rahat bir nefes alması…
