ELLERE "VAR" BİZE YOK MU!
Sonra ne oldu; Türkiye Futbol Federasyonu; VAR / Video Yardımcı Hakem Sistemi’nin Spor Toto Süper Ligi Lefter Küçükandonyadis Sezonunda uygulanacağını açıkladı. Burada VAR’ın ne olduğunu anlatmak gibi bir tekrara girmeyeceğim.
Hemen hemen herkes, dünyanın bir numaralı futbol organizasyonlarından birincisi olan Düna Futbol Şampiyonası’nın haziran ayında başlayıp temmuzun ilk haftasındaki finali ile sona eren tüm karşılaşmaları izlemiştir ve VAR’ın orada, neredeyse az hatasız şekilde uygulanışını izlemişlerdir.. VAR sisteminin sağlıklı işlemesi için güçlü bir teknik altyapı ve çok kameralı, çok geniş açıdan görüntü alabilen yayın sistemi ve oradan karşılaşmada olan tüm olayları dikkatlice izleyenbilecek VAR hakem ekibine ihtiyaç vardır.
Bu alt yapının çok iyi hazırlanmış olduğunu ve gerçekten karşılaşmayı sahada yöneten orta hakemlere ne kadar yardımcı olduğunu, daha doğrusu; orta hakemlerin VAR Sitemi’ni kullanma konusunda ne kadar deneyimli olduklarını gördük.
VAR sistemini Dünya Kupası’ndan tanıyan sporseverimizin olduğunu varsayarsak, 2018 sezonunda ligde uygulanmasında pek fazla zorlukların olmayacağını düşünüyorduk. VAR Sistemi, hakemlerin sahadaki yetkisini elinden almıyordu. Sadece VAR Hakemleri, kritik pozisyonlarda karar vermede onların yardımcısı oluyordu. Burada son karar yine maçı yöneten orta hakeme aitti.
Bu sezon VAR Sistemi’nin liglerimizde uygulanma kararı verildiğinde Merkez Hakem Kurulu Başkanı’ı Yusuf Namoğlu sistemi anlatırken; Sistemin işleyişinde tüm kararları orta hakemin vereceğini net bir şekilde belirtmiş, "VAR, orta hakemi sadece yönlendiriyor. Orta hakem 'Böyle böyle bir olay var, istersen bak' diyor. Orta hakem zaten yüzde yüz eminse 'Ben gördüm' diyor ve sorumluluk alıyor. Bir penaltı var veya yok. VAR, o an durumu incelemeye alıyor, orta hakeme 'Yavaş hareket et' diyor. Maçın hakemine 'Git sen de incele' diyor. Eğer gerçekten penaltı yoksa, penaltı iptal ediliyor ve hakem atışı yapılıyor." diye açıklamıştı.
Ligin altıncı haftasını bitirdik ve şimdiye kadar oynanan tüm karşılaşmalarda orta hakemlerimiz öyle veya böyle VAR sistemine başvurmuş ve karar verme konusunda kafalarının ne kadar karıştığını gözler önüne sergilemişti. Uygulamalarında VAR Sistemi’nin kullanılışı konusunda futbol seyircisinin kafasını da karıştıRdılar diyebiliriz. Bazan karar verirken acale ettiler, VAR’ın uyarısıyla geri dönüp karar değiştirdiler. Veya karar verebilecek durumda oldukları bir çok pozisyon için VAR sistemine başvurmak ihtiyacı hissettiler.
Uygulamanın başlamasını üzerinde altı hafta geçti ama VAR sisteminin kullanılmasında hakemlerimiz pek de güven vermediler. Futbol izleyicimiz hakemlerimizin bu hatalarını yavaş yavaş dile getirmeye başladılar bile.
Yıllardır televizyonlarımızdaki spor programlarının vazgeçilmezleri olan görüntüler üzerinde kritik kararların tartışılması ve çoğu eyyam gibi görünen yorumların hala devam ettiğini rahatlıkla görebiliyoruz.
VAR sistemi hakemlerimizi rahatlatması gereken bir sistem olmasına karşın bizde aksine, hakemlerimizin üzerindeki stresi daha da arttırdı gibi bir görünüyor.
Hakemlerimizin en göze batan zaaflerı, karar verme konusunda yaşadıkları tereddütler ve kararlarındaki standartların olmaması idi. VAR sisteminin uygulanması ile hakemlerin kendilerine olan güvenlerinin artacağı ve karar vermede daha tutarlı olacakları beklenirken, VAR sisteminin sorun çözümlemesinde istenen yararı henüz sağlayamadığı bir gerçek. Daha altıncı haftada ligimizde VAR Sistemi uygulanmaları tartışılmaya başlandı.
Bu konudaki anlaşılmazların hızla giderilmesi, yapılması gerekenlerin iyi analiz edilerek eksiklerin giderilmesi gerçeği gözardı edilmemeli. VAR’ın ülkemizde uygulanmasında bir eksiklik var. Uygulamalarla ilgili tartışmalar bunu net bir şekilde ortaya çıkarmıştır.
