BAROK MÜZİĞİ 2- LE ROİ DANCE
Barok Dönemi, müzik kültürü açısından, Fransız Geleneği ve İtalyan Geleneği imzaları ile özetlenebilen bir karşıtlıktı. 14.Louis’nin hayatının anlatıldığı Jean Babtiste Lully bestelerinde, Fransız Barok Dönemi’ni seyretmeye başladı: La Roi Dance!
14. Louis’nin resmi büyüklüğünü yansıtan yavaş müzik cümleleri, daha hızlı, noktalı bir müzikle devam etti:
- Fransız Ouverture-Fransız Açılışı!
Kralın ağır adımlarla temsile gelişi ve yerini alışındaki görkemin müziğe aktarımı etkileyiciydi. Politika ve kültürün bir ulusal tarz oluşumuna ne denli etkili olduğunu, müzik üzerinden seyretmeyi seviyordu. Merkeziyetçi bir Monarşi yaşayan Fransa’da sanat da merkeziyetçi düzenlemelerle şekilleniyordu.
“Ballets de Cour-Saray Baleleri”nde aristokratlar kullanılarak, dans, zarafet, kontrol ve ince zevklerle süslü, törensel ve devletli niteliğinde, hiyerarşi ritüeli yaşanıyordu. Filmdeki hiyerarşi ritüelini irdeledi. Kitap cümlelerinden dökülenlerle, müzik cümlelerinden dökülenler birleşti. 14.Louis aristokrasiye çeki düzen veren, mitolojide Apollon’un güneşin üzerinden doğuşunu öncülleyen, dans, heykel, edebiyat, bilim ve opera akademileriyle Fransız Kültürü’ne çok büyük katkılarda bulunan bir kraldı. Versailles’da farklı bir mimaride saray inşaa ettirerek, Versailles Sarayı’nın bahçelerinde, doğaya hükmetme arzusuyla, disiplin ve otoriteyle doğa üzerinde egemenlik kurmaya çalışmaktan çekinmeyen kral, “Çiçeğin şeklini belirliyor ve sevdiği şeyleri siz de seveceksiniz” diyordu. 14. Louis’nin yaşı küçük olarak tahta çıktığı, Sevgi ve Otorite Birlikteliği’ne sığınarak başladığı bu dönemde, “Düşünceyi Gerekçelendirme Kavramı” her bir alana yansıyordu:
Fransa hasta
Hastalığı iyileştirmek gerek
Hastalığı büyük bir kurtarıcı iyileştirir
Kurtarıcı lazımsa O’da benim
Filmde yer alan müzik düzenlemelerindeki merkeziyetçilik, kolaylıkla görülüyordu. Fransız biçimiyle yapılan ince uzun melodilerdeki agrement-süslemeleri zevkle dinledi. Kastrato tarzındaki gösteriş, debdebe yoktu. Kralın şanını gölgeleyen, herhangi bir starın bulunmaması gerektiğine işaret eden kültürel bir yaklaşıma gülümsedi.
Filmin içine serpiştirilmiş konusuz dans bölümlerinde müzik dansa hizmet ediyordu. Notes inegales-eşitsiz notalara dikkat kesildi. Eşit süreli notaya dökülen pasajların, kısa-uzun veya uzun-kısa icrasındaki hüneri dinledi. İcracının sezişiyle ortaya çıkan bu birikime hayran oldu.
Dönemin saray bestecisi Lully, 18 kişiden oluşan “Les Petits Violans du Roi” topluluğu ile bestelerini Louis’e dinletir ve dans etmesini sağlardı. Filmde de Fransız müziği, eğlenceye yönelik danslarla iç içe geçerek, dinleyenlerin beğenisini kazanmış görünüyordu. Özel ritimlere sahip kısa enstrüman ezgiler, art arda sıralanıyordu. ‘Devletli Fransız Geleneği’ni, ‘Güneş Kral’ın büyüklüğünün temsiliyle, şanına uygun ağır, endamlı süslemelerle bezeli Süit’i dinledi.
İçindeki boşluğu, sevgiyle doldurarak güçlenmeyi seçen bir müzik kültüründe şefkati aradı. Bulamadı!
