ABD'NİN HAVA TAHMİNİ
Elbette ama ABD’nin 2019 yılı para politikası ve büyüme havasını koklayarak paylaşmak istedim.
ABD GSYİH büyümesi, 2018’de yüzde 3’ten 2019’da yüzde 2,3’e doğru yavaşlayarak seyredecek ve tahmini 2,9 olacak. 2020’de ise yüzde 2, 2021’de yüzde 1.8 olacak.
2018 yılın son toplantısında ABD Merkez Bankası Fed, ABD Başkanı Trump’ın faiz artırmayın söylemlerine aldırmayarak, 25 baz puan artırarak 2018 yıl içinde 4.kez faiz artırmış, böylelikle faiz oranını yüzde 2.25-2.50 aralığına yükseltmiş oldu.
ABD’nin 2019 yılındaki hava tahminlerine göre büyümenin yavaşlama sürecinde olduğunu ve Trump’ın bu süreçteki payının ise uyguladığı ekonomik politikalarında yer alan ticaret savaşının büyük yan etkisi olduğunu belirtmek isterim.
En iyi iyileşme ise ABD’nin istihdam payı ve dolayısıyla işsizlik oranlarında oldu.
ABD’nin işsizlik oranı 2018'de yüzde 3,7, 2019'da yüzde 3,5'e ve 2020'de yüzde 3,6 olacak.
Burada virgül atmak gerekirse eski Fed başkanı Janet Yellen, birçok işçinin yarı zamanlı çalıştığını ve tam zamanlı çalışmayı tercih edeceğini belirtti. İşte o zaman işsizlik rakamlarında dümen ters yöne gidebilir.
Enflasyonun ise 2018 ve 2019'da yüzde 1,9 olacağı öngörülüyor. Ancak 2020 ve 2021'de yüzde 2,1'e yükselecek.
ABD imalat verilerinin ise, ABD ekonomisinden daha hızlı artacağı tahmin edilmekte ve buna paralel üretimin ise 2018'de yüzde 2,8 oranında artması bekleniyor.
Trump ne derse desin ABD hava tahminlerinden biraz bahsettim ama şöyle bir gerçek var:
ABD’nin hazine getirileri dolara olan talebe bağlı. Talep yüksek ise, verim düşecektir. Küresel ekonomi geliştikçe, yatırımcılar bu ultra güvenli yatırımdan daha azını talep ediyorlar. Sonuç olarak, uzun vadeli ve sabit faiz oranları 2019 ve sonrasında 2018 yılında olduğu gibi yine yükselecek.
Fed'in düzenli olarak faiz oranlarını yükselttiği yıl 2005'teydi. Subprime (Mortgagelar) ipotek krizine neden olmuştu. Şimdi aynı tehlike yine gündemde. Yani emlak piyasasında ciddi kriz beklentisi mevcut.
ABD Enerji dairesi 2019’da ortalama ham petrol fiyatlarının ortalama 61 USD/Varil olacağını belirtirken diğer taraftan beklenen tehlike ise, petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle dolara baskı yapması ile işçilerin işten çıkarılması güçlü bir beklenti.
ABD ekonomisindeki iyi haber ise işletme, ulaşım, gıda ve hammadde maliyetlerini düşürmesi akabinde kar marjlarını arttırdı.
Bu da tüketicilere harcanabilir gelir sağlamış oldu. İstihdamın artması katılım oranını da etkilediğinden işgücüne katılım oranı yüzde 62.9’dan yüzde 63.1’e yükseldi. (Türkiye'de bu oran yüzde 54) Bu yüzden de işsizlik oranı yüzde 3.7 seviyesinden yüzde 3.9'a çıkmış gözüküyor.
Peki, hak ettikleri gibi iyi bir kazanç elde edebiliyorlar mı?
Kazanıyorlar gerçekten.
Ortalama saatlik kazançlar yıllık yüzde 3 artış beklenirken yüzde 3.2 arttığı açıklandı.
Bu, 2009'dan beri en hızlı artış oldu. Aynı ay itibariyle enflasyonun yüzde 1.9 olduğunu (bu Cuma açıklanacak) belirtelim. Yani halk, hem iş sahibi hem de enflasyonun üzerinde kazanıyor. Dolayısıyla bu veriler “ABD'de bir yavaşlama var” korkusunun erken olduğunu gösteriyor.
Sonuç olarak;
ABD ekonomik görünümüne ait kritik gösterge, ülkenin üretim çıktısını ölçen gayri safi yurtiçi hasıladır. GSYİH büyüme oranının yüzde 2 ile yüzde 3 arasında ideal aralıkta kalması bekleniyor. İşsizliğin doğal oranda devam edeceği öngörülüyor. Çok fazla enflasyon veya deflasyon da yok.
Trump’ın dediği gibi;
Bizde havalar güzel ya sizde!
