Erzurum’un Hınıs ilçesinde yer alan Parmaksız Kale Höyüğü'nde yürütülen arkeolojik kazılar, Anadolu’nun kadim kültürlerine ışık tutmaya devam ediyor. Milattan önce 3. binyıla uzanan Karaz kültüründen Urartu medeniyetine kadar uzanan katmanlarda çarpıcı bulgular ortaya çıkarılıyor.
Hınıs’ta konumlanan ve geçmişi yaklaşık 5 bin yıl öncesine dayanan Parmaksız Kale Höyüğü’nde, bu yılki kazı sezonu tüm hızıyla sürüyor. Altı farklı üniversiteden gelen 21 kişilik uzman ekibin katılımıyla sürdürülen kazılar, bölgenin tarih öncesi dönemlerdeki yerleşim dinamiklerini yeniden gündeme taşıdı.
Karaz Kültürüne Ait Mezarlar ve Ritüel Alanları Ortaya Çıkarıldı
Kazı Başkanı Doç. Dr. Umut Parlıtı, höyüğün dört ana bölümden oluştuğunu belirterek, yürütülen çalışmalarda özellikle Karaz kültürüyle ilişkilendirilen mezar yapılarının öne çıktığını ifade etti. Güney yamaçta açığa çıkarılan taş çevikli ve sanduka tipi mezarların, milattan önce 3. binyıla tarihlendiği bilgisi verildi.
Parlıtı, bu mezarlarda elde edilen arkeolojik verilerin sadece defin pratiklerine değil, aynı zamanda dönemin ölüm ritüellerine dair önemli ipuçları sunduğunu belirtti:
"Mezarların içeriği, ölü yemeği ve kefen geleneği gibi ritüel uygulamaların izlerini taşıyor. Bu da sadece maddi kültürü değil, inanç sistemlerini de anlamamıza katkı sağlıyor."
Höyükte Urartu Yerleşimi ve Yayla Kültürüne Ait İzler
Parmaksız Kale Höyüğü’nün sadece Karaz kültürüne değil, aynı zamanda Urartu medeniyetine de ev sahipliği yaptığı tespit edildi. Höyüğün kale bölümünde daha önce Urartulara ait yerleşim izlerine ulaşılmıştı. Bu sezon yapılan kazılarda ise karşı yamaçta, yaklaşık 4 bin yıl öncesine tarihlenen yayla kültürüne ait arkeolojik veriler gün yüzüne çıkarılmaya başlandı.
Eylül ayı itibarıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Geleceğe Miras Projesi” kapsamına alınan kazı çalışmaları, uzun soluklu bir arkeolojik araştırma programının parçası olarak planlanıyor. Bölgedeki kazıların, yalnızca akademik çevreleri değil, aynı zamanda kültür turizmi açısından da önemli bir potansiyele sahip olduğu değerlendiriliyor.
