fatih'in portresini çizen kim?
İtalyan ressam Gentile Bellini'dir.
venedikle imzalanan barış istanbul'a sürükledi
1479 yılında Osmanlı-Venedik Savaşı'nın sona ermesiyle imzalanan barış antlaşmasının en dikkat çeken şartlarından biri, Venedik’in ünlü bir ressamını Osmanlı Sarayı’na göndermesi oldu. Bu şartın amacı yalnızca kültürel bir jest değil, aynı zamanda diplomatik bir sembol niteliğindeydi. Bu sanat elçisi, Venedik Rönesansı’nın önemli isimlerinden Gentile Bellini idi.
fatih Bellini’yi Neden İstanbul’a Çağırdı?
Fatih Sultan Mehmed, sanata ve bilime duyduğu ilgiyle biliniyordu. Gentile Bellini İstanbul’a geldiğinde, önce yeteneği ölçülmek amacıyla bir Venedik manzarası çizdi. Bu tablo beğenilince, padişahın portresinin yapılmasına karar verildi. Bellini, İstanbul’da yaklaşık 16 ay kaldı ve hem saray yaşamını hem de padişahı resmetti. Fatih'in portresi 25 Kasım 1480'de tamamlandı.
Fatih Portresinin Özellikleri Neler?
Bellini’nin yaptığı portre, tuval üzerine yağlı boya tekniğiyle resmedilmiş ve 70x52 cm ölçülerindedir. Fatih Sultan Mehmed, yan profilden ve süslü kemerli bir kompozisyon içinde betimlenmiştir. Kırmızı kaftanı, kürklü mantosu ve sarığı, dönemin Venedik sanatıyla Doğu’nun ihtişamını yansıtır.
En dikkat çekici detaylar arasında, Fatih’in çevresindeki üçlü taç motifleri yer alır. Bunlar Bizans, Trabzon ve Karamanoğulları üzerinde kurduğu hâkimiyetin sembolüdür. Portredeki “Victor Orbis” yani “Dünyanın Fatihi” yazısı ise onun evrensel iktidar iddiasını simgeler.
Nerede Sergileniyor?
Orijinal tablo şu anda Londra’daki National Gallery'de sergilenmektedir. Eser, 1865’te İngiliz diplomat Henry Layard tarafından satın alınmış ve 1916 yılında müzeye bağışlanmıştır. Aynı zamanda Bellini’nin tasarladığı bronz madalyonlardan biri de Victoria and Albert Müzesi'nde yer almaktadır.
Kopyası Nerede?
Sultan II. Abdülhamid, Bellini’nin portresinden etkilenerek ressam Fausto Zonaro’ya bir kopyasını yaptırmıştır. Bu kopya, günümüzde Topkapı Sarayı'nda sergilenmektedir. Ayrıca Bellini’ye atfedilen başka bir Fatih portresi, 2020 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Christie’s müzayedesinden 770 bin sterline satın alınarak Türkiye’ye kazandırılmıştır.
Batı Sanatının Osmanlı Sarayı’ndaki İlk Temsili
Fatih’in portresi, Osmanlı tarihinde Batı sanatına verilen ilk resmi önemlerden biri olarak kabul edilir. Bellini’nin detaycı ve natüralist tarzı, Doğu ile Batı’nın estetik sentezini ortaya koyar. Fatih’in yüz hatları, giysileri ve otoriter duruşu, yalnızca bir padişah portresi değil, bir dönemin kültürel portresi olarak okunmalıdır.
