Türkiye, sadece doğal güzellikleriyle değil, kültürel mirasıyla da dünyanın dikkatini çekiyor. Özellikle son 5 yılda yaşanan gelişmeler, müze ve ören yerlerine olan ilgiyi tarihi seviyelere taşıdı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müzelerden elde edilen gelir, 2020-2024 yılları arasında 9 milyar 432 milyon lirayı aştı. Üstelik bu başarı, Kovid-19 salgınının getirdiği ağır seyahat kısıtlamalarına rağmen yakalandı.
2020 yılına girilirken dünya bir belirsizlikle sarsıldı: Küresel salgın. Ülkeler sınırlarını kapattı, şehirler sessizliğe büründü ve turizm neredeyse durma noktasına geldi. Ancak Türkiye, bu duraksamayı fırsata çevirerek kültürel alanlarda dijitalleşmeye, yeni müze projelerine ve "MüzeKart" sistemine ağırlık verdi. Özellikle gece müzeciliği gibi yenilikçi adımlar, halkın ve turistlerin yeniden müzelere yönelmesini sağladı.
Salgın geride kaldı, müzelerle yeniden buluştuk
2019 yılında 744 milyon lira olan müze gelirleri, 2020’de yalnızca 169 milyon liraya kadar düştü. Ancak 2022’den itibaren yükseliş ivmesi yakalandı. Yüz yüze ziyaretlerin yeniden başlamasıyla birlikte, gelirlerde adeta bir sıçrama yaşandı. 2023’te 2,6 milyar lirayı aşan gelir, 2024’te ise 5 milyar lirayı geçti. Bu artış sadece gelirle sınırlı kalmadı; ziyaretçi sayıları da ciddi ölçüde arttı.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2024’te 61 milyon 687 bin kişi, müze ve ören yerlerini ziyaret etti. 5 yıl önceye kıyasla bu rakam katlanarak büyüdü. Aynı dönemde 636 müzeye ulaşıldı, bu da her geçen yıl kültürel erişimin daha fazla genişlediğini gösteriyor.
"MüzeKart" rekor kırdı: 5 yılda 15 milyon kişi kart aldı
Kültürel deneyimi daha ekonomik hale getiren "MüzeKart", vatandaşlar arasında hızla yaygınlaştı. 2020’de yalnızca 758 bin kişi bu karta sahipken, 2024 yılında bu sayı neredeyse 6 milyona ulaştı. Toplamda ise 5 yıllık süreçte 15 milyon 667 bin kişi MüzeKart aldı.
MüzeKart sayesinde insanlar sadece bir değil, birçok farklı müzeyi ziyaret etme şansı buldu. Bu da hem kültürel farkındalığı artırdı hem de müze gelirlerine doğrudan yansıdı. Üstelik bu süreçte yurt dışına kaçırılmış olan çok sayıda tarihi eser Türkiye’ye iade edildi ve halkın yeniden görmesi sağlandı.
Kültür turizmi yeni bir boyuta evriliyor
Müzeler artık sadece geçmişi değil, bugünü de anlatıyor. Dijital rehberlik sistemleri, interaktif sergiler, çocuklara özel etkinlik alanları gibi yenilikler, özellikle genç nesli cezbetmeye başladı. Gece müzeciliği uygulaması sayesinde ise insanlar iş çıkışı bile müze gezebiliyor. Bu da ziyaret sürelerini uzatırken gelirleri katladı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yürüttüğü projeler sayesinde Türkiye, sadece bir tatil destinasyonu değil; aynı zamanda bir kültür durağı haline geliyor. 5 yılda 9,4 milyar liralık gelir, bunun en net kanıtı.
