Sivas’ın Şarkışla ilçesinde, Kızılırmak Nehri’nden kum alan bir kepçe operatörünün bulduğu, boğa başı şeklindeki testi parçası Sivas Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. Hitit dönemine ait olan bu eser, bulunduğu ilçe nedeniyle “Şarkışla Boğası” olarak adlandırıldı. Dili dışarı sarkık, burnu yukarı kıvrık ve badem gözlü yapısıyla dikkat çeken boğa başı, alnından gözlerine uzanan meşe yaprağı ve palamut figürlü süslemeler taşıyor. Kayalıpınar Kazı Başkanı Doç. Dr. Çiğdem Maner, bu parçanın, dini ayinlerde kullanılan büyük boyutlu bir testinin ucu olduğunu belirtti.
Nehir kenarındaki ayinlere tanıklık etmiş olabilir
Maner, eserin bulunduğu Kayalıpınar’ın Hitit kaynaklarında “Samuha” olarak geçtiğini hatırlatarak, “Nehir kenarındaki dini törenlerde fırtına tanrısı ve tanrıça İştar’a sunu törenlerinde kullanılmış olabilir” dedi.
“Şarkışla Boğası”, şimdiye kadar bulunan aynı tarz eserler arasında boyut olarak en büyüğü. İçine sıvı konulan testiden, boğanın burun delikleri ve ağzından akış sağlanıyordu. Maner, bu yönüyle testinin dini işlevini vurguluyor: “Testinin tamamı devasa büyüklükte olmalıydı. Bu türde Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde de örnekler var ama bu büyüklükte olanı yok.”
Yüzyıllar boyu suda sürüklenmiş
Boğa başı parçasının, Kızılırmak’ta binlerce yıl su içinde kaldığı ve bu süreçte kenarlarının yuvarlandığı belirtiliyor. Testinin geri kalan parçaları ise henüz bulunamadı. Kil malzemeden yapılmış bu eşsiz eserin bulunmasında kepçe operatörünün duyarlılığı öne çıkıyor. Maner, “Bu duyarlılık Türkiye’de bir ilk. Kültürel mirasa sahip çıkmak adına örnek bir davranış,” diyerek teşekkür etti.
