Nevşehir’in Gizli Tarihi Ortaya Çıkıyor
Nevşehir’in Ürgüp ilçesine bağlı Şahinefendi köyü yakınlarında yer alan Sobesos Antik Kenti’nde sürdürülen arkeolojik kazılar, Kapadokya’nın az bilinen kentsel geçmişine dair çarpıcı veriler sunuyor. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi ve kazı başkanı Doç. Dr. Bilsen Özdemir’in öncülüğünde yürütülen çalışmalar, yalnızca bölge tarihine değil, Anadolu’nun şehirleşme evrelerine dair de önemli ipuçları taşıyor.
Roma Döneminden Kırsal Bir Kent Modeli
2002 yılından bu yana sürdürülen kazılarda, mozaiklerle süslenmiş yapılar, hamam, toplantı salonları, kaya mezarları ve gündelik yaşama dair alanlar ortaya çıkarıldı. Özellikle Roma İmparatorluğu’nun 4. yüzyıl dönemine tarihlenen bu yapılar, Sobesos’u Kapadokya içinde benzersiz kılıyor.
Kazı Başkanı Özdemir, Sobesos’un diğer Kapadokya yerleşimlerinden farklı olarak daha klasik bir şehir planlaması sunduğunu belirterek, “Kaya içine oyulmuş yerleşimlerin aksine burada sivil, kamusal ve dinsel mimarinin açık araziye yayıldığı bir yapı görüyoruz. Bu da Sobesos’u, Tyana ve Mokissos gibi kentlerle birlikte değerlendirmemizi sağlıyor. Hatta Nevşehir özelinde bu tür bir şehirleşme modelinin tek örneğiyle karşı karşıyayız,” ifadelerini kullandı.
Tarih Katmanları Derinleşiyor
Kazı alanında şimdiye dek yalnızca Roma dönemine ait değil, Neolitik ve Tunç Çağı’na uzanan yerleşim izlerine de rastlandı. Özdemir, ilerleyen dönemlerde daha eski dönemlere ait insan yerleşimlerine dair kalıntıların ortaya çıkabileceğini belirtti. Bu çok katmanlı yapı, antik kentin sınırlarının ve tarihsel sürecinin düşündüğümüzden çok daha geniş olabileceğine işaret ediyor.
“Geldiğimiz noktada Sobesos’un yalnızca görünen kısmının ötesinde, zaman içinde farklı dönemlerde farklı şekillerde kullanılmış daha büyük bir yerleşim alanına dönüşebileceği ihtimali kuvvetli,” diyen Özdemir, önümüzdeki yıllarda yeni bulguların bugünkü bilgileri önemli ölçüde revize edebileceğini söyledi.
Turizmde Hak Ettiği Yeri Alması Bekleniyor
Ürgüp Müze Müdür Vekili Mehmet Öncü ise alanda mozaik tabanlarıyla dikkat çeken, aristokratlara ait olduğu tahmin edilen villa bölümünün ücretsiz olarak ziyaret edilebildiğini ancak yeterince tanıtılmadığı için yılda yalnızca 15 bin civarında ziyaretçi çektiğini ifade etti.
Antik kentin çevresinde yapılan yüzey araştırmalarında ele geçen seramik parçalarının da bilim insanlarını heyecanlandırdığını söyleyen Öncü, Sobesos’un yalnızca arkeolojik açıdan değil, kültür turizmi açısından da büyük bir potansiyele sahip olduğunu vurguladı.
Sobesos: Kapadokya'nın Görünmeyen Yüzü
Kapadokya denildiğinde akla gelen peri bacaları ve yer altı şehirlerinden farklı olarak Sobesos, bölgenin tarihsel çeşitliliğini ve kentsel evrimini gözler önüne seriyor. Devam eden kazılar, Sobesos’un hem bilimsel hem de kültürel anlamda değerini katlayarak artırmaya devam ediyor.
