Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde yer alan ve insanlık tarihine ışık tutan Çayönü Tepesi’nde, tarihteki ilk musalla taşı olarak değerlendirilen taş blok dikkat çekiyor. Parçalarından biri kazı alanında, diğer parçası ise Diyarbakır Müzesi’nde gururla sergileniyor.
Türkiye’nin bilimsel arkeoloji tarihinde önemli bir yere sahip olan Çayönü, sadece ilk yerleşik yaşamın değil, aynı zamanda ölü gömme ritüellerinin de ilk kez sistematik biçimde yapıldığı yer olarak tarihe geçiyor.
Gizligöl: “Çayönü insanı, ölüye büyük saygı duymuştur”
Diyarbakır Müze Müdür Vekili Müjdat Gizligöl, musalla taşıyla ilgili yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Kazılar sonucunda, Kafataslı Yapı'nın ortasında yer alan düzgün kesilmiş ve perdahlanmış taş, ilk musalla taşı olarak değerlendiriliyor. Taşın etrafında bulunan sekiler, ölünün yakınlarının oturduğu alanlar olabilir. Bu yapı, cenaze törenlerinin oldukça görkemli ve çok boyutlu şekilde gerçekleştiğini gösteriyor.”
Gizligöl ayrıca, bu taşın ölüyle ilgili İslamî geleneğin kökenlerine uzanan derin bir anlam taşıdığına dikkat çekerek, yerleşik hayata geçen Neolitik toplumların ölüye olan saygısının en somut örneklerinden biri olduğunu vurguladı.
Devletin Kültürel Mirasına Sahip Çıkılıyor
Çayönü Tepesi’nde yürütülen kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın öncülüğünde devam ederken, bilim dünyasına kazandırılan bu eşsiz bulgular, Türkiye’nin medeniyetler beşiği olduğunu bir kez daha teyit ediyor.
Kazı çalışmalarına bu dönem itibarıyla Çanakkale Uygulamalı Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlık ediyor. Kazılar, bilimsel yöntemlerle, büyük bir titizlikle sürdürülüyor.
Diyarbakır Müzesi’nde Sergileniyor
Diyarbakır Müzesi'nin İçkale yerleşkesinde yer alan tematik salonlarında ziyaretçileriyle buluşan musalla taşı parçası, tarihseverler tarafından büyük ilgi görüyor. Diğer parçası ise kazı alanında korunarak gelecek kuşaklara aktarılıyor.
Türkiye, yalnızca coğrafi değil; tarihi ve kültürel açıdan da dünyanın en zengin ülkelerinden biri olduğunu bu tür keşiflerle bir kez daha kanıtlıyor. Devletin kültür varlıklarına verdiği değer ve destekle, Anadolu’nun eşsiz geçmişi adım adım gün yüzüne çıkıyor.
12 bin yıl öncesinden bugüne uzanan bir inanç, bağlılık ve vefa geleneği: Musalla taşı Çayönü’nde hayat buluyor.
