Dünyanın en küçük devleti Vatikan’da yer alan Vatikan Apostolik Kütüphanesi, 1475’te Papa IV. Sixtus tarafından kuruldu. Dini metinlerin ötesine geçen koleksiyonlarıyla tarih, bilim, edebiyat, felsefe ve teoloji gibi pek çok alanda eşsiz bir birikim sunuyor. Bugün kütüphane; 80 binden fazla el yazması, 2 milyonun üzerinde basılı kitap, 150 bin görsel eser ve 300 bini aşkın sikke-madalyon ile devasa bir kültürel hazineye ev sahipliği yapıyor.
Osmanlı izleri ve Nil haritası
Kütüphanede, Türkiye ve Osmanlı İmparatorluğu’na dair çok sayıda belge yer alıyor. Bunlar arasında, ünlü seyyah Evliya Çelebi’ye atfedilen ve 200 yılı aşkın süredir korunan Nil Haritası, dikkat çeken örneklerden biri. Restore edilen bu harita en son Cidde’deki İslam Sanatları Bienali’nde sergilendi.
Vatikan Apostolik Kütüphanesi Direktörü Rahip Mauro Mantovani, kurumun sadece Katolik dünyasına değil, farklı kültürel ve dini geleneklerden gelen akademisyenlere de açık olduğunu belirtiyor. Türk edebiyatı ve diliyle ilgili çok sayıda el yazması ve belge de kütüphane koleksiyonlarında yer alıyor.
Dijitalleşen hafıza
Kütüphane, modern çağın gerekliliklerine ayak uydurarak 30 bin el yazmasını dijital ortama aktardı. Bu belgeler, kütüphanenin internet sitesinde araştırmacıların erişimine sunuluyor. Böylece dünyanın dört bir yanındaki akademisyenler, Vatikan’ın bilgi hazinesinden faydalanabiliyor.
Tarihi belgeleri koruma konusunda birçok zorlukla karşılaştıklarını belirten Mantovani, su, yangın, toz, küf, böcek gibi tehditlerin yanı sıra insan eliyle meydana gelebilecek zararların da ciddi tehlike oluşturduğunu vurguluyor. Ancak tüm bu zorluklara rağmen, kütüphane dünya kültür mirasının korunması konusunda örnek teşkil ediyor.
Kültürlerarası köprülerin başlangıç noktası
Vatikan Kütüphanesi yalnızca bilgiye erişim değil, aynı zamanda kültürlerarası diyalog için de bir platform sunuyor. Farklı milletlerden araştırmacılar, burada yürüttükleri çalışmalar aracılığıyla birbirlerini daha yakından tanıma ve karşılıklı anlayışı güçlendirme imkânı buluyor.
