Cansev Temuçin - 14 Mayıs 2023 günü düzenlenecek seçimlerde yarışacak partiler TBMM’de çoğunluğu elde etmek için mücadele edecek. Özellikle siyasi partiler ve ittifaklar, anayasa değişikliği kararlarına imza atabilmek için yeterli olacak çoğunluğa ulaşmayı hedefliyor. Peki kaç milletvekili ile anayasa değişikliği yapılıyor? Anayasa değişikliklerinde gerekli Meclis çoğunluğu ne kadar? İşte cevaplar…
14 Mayıs seçimlerinde ittifaklar ve siyasi partiler en çok milletvekilliği koltuğunu elde etmek için yarışıyor. Toplam 600 vekilin sandalyesi bulunan TBMM’de anayasa değişikliğini elde edecek çoğunluğa ulaşan tek bir parti veya ittifak ortakları önemli bir üstünlük elde etmiş oluyor.
Anayasa teklifi kabulü için çoğunluk kaç?
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde anayasa değişikliği teklifine dair detaylar, yasanın 175. maddesinde belirtiliyor. Buna göre, 600 milletvekilinin yer aldığı Meclis’te anayasa değişikliğinin teklif edilebilmesi için en az üçte bir oranında katılım aranıyor. Bu da 200 milletvekiline denk geliyor. Teklifin kabulünde ise farklı bir sistem uygulanıyor. Bu durumda, anayasa değişikliği teklifinin kabulü sırasında Meclis’te beşte üç çoğunluk bulunması gerekiyor. Bu da 360 milletvekilinin onayı anlamına geliyor.
İşte Anayasanın 175. maddesi
Anayasanın 175. Maddesi (Anayasanın değiştirilmesi, seçimlere ve halkoylamasına katılma)
Anayasanın değiştirilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte biri tarafından yazıyla teklif edilebilir. Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülür. Değiştirme teklifinin kabulü Meclisin üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun gizli oyuyla mümkündür.
Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki tekliflerin görüşülmesi ve kabulü, bu maddedeki kayıtlar dışında, kanunların görüşülmesi ve kabulü hakkındaki hükümlere tabidir.
Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderebilir. Meclis, geri gönderilen Kanunu, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı bu Kanunu halkoyuna sunabilir.
Meclisce üye tamsayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise iade edilmediği takdirde halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazetede yayımlanır.
Doğrudan veya Cumhurbaşkanının iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli görülen maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabilir. Halkoylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin Kanun veya ilgili maddeler Resmi Gazetede yayımlanır.
Halkoyuna sunulan Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için, halkoylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul oyu olması gerekir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların kabulü sırasında, bu Kanunun halkoylamasına sunulması halinde, Anayasanın değiştirilen hükümlerinden, hangilerinin birlikte hangilerinin ayrı ayrı oylanacağını da karara bağlar.
Halkoylamasına, milletvekili genel ve ara seçimlerine ve mahalli genel seçimlere iştiraki temin için, kanunla para cezası dahil gerekli her türlü tedbir alınır.
