Covid-19 virüsü kalp kasına direk zarar verebileceği gibi, akciğerlerde yaptığı hasar sonucu kalbe ani aşırı yüklenmeyle ciddi kardiyak problemlere yol açabilir. Ayrıca hem koroner hem de diğer damar sistemlerinde, viral enfeksiyon sürecinde oluşan reaksiyonlar (pıhtılaşma sistemi üzerindeki değişiklikler, aşırı bağışıklık yanıtı, sitokin fırtınası, şok tablosu) dolaylı yoldan kalbi ciddi olarak etkileyebilmekte ve ölümcül sonuçlara neden olabilmektedir.
1-Miyokardit (Kalp kası iltihabı)
Ani kalp hasarı, Covid 19 vakalarının yaklaşık olarak %20’sinde meydana gelmektedir. Hafif semptomları olan ve kalp kası fonksiyonları hafifçe bozulmuş hastalarda miyokardit genellikle özel bir tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden düzelir. Ancak, olguların %30’unda dilate kardiyomiyopati denilen geri dönüşümsüz kalp kası hasarı gelişebilir.
2-Hipertansiyon (Yüksek tansiyon)
Covid-19 enfeksiyonu nedeniyle ile hayatını kaybedenlerin 2/3’ünde başta hipertansiyon olmak üzere kalp damar hastalıkları veya diyabet saptanmıştır. Bir takım tansiyon ilaçlarının (ARB ve ACE inhibitörlerinin) Covid enfeksiyonuna yol açtığı ya da şiddetlendirdiği şeklinde sosyal ve uluslararası medyada yanlış yönlendirmeler birçok hastanın ilaç kullanımını bırakmasına ve bununla birlikte ciddi sorunlara neden olmuştur. Ancak bu konuda daha sonra yapılan yayınlar kurulan hipotezleri destekleyecek kadar güçlü kanıt olmadığını ve ilacın bırakılmasına gerek olmadığını ortaya çıkarmıştır. Türk Kardiyoloji Derneği, kendilerine herhangi bir ACE inhibitörü, ARB başlanmış tüm hastalara ilaçlarına devam etmelerini önermektedir.
3-Kalp yetersizliği
Tüm diğer enfeksiyonlar gibi, Covid -19 enfeksiyonunun da kalp yetersizliği tablosunu kötüleştirme potansiyeli mevcuttur. Kalp yetersizliği olan tüm hastalarda grip ve pnömoni aşıları önerilmelidir. Bu aşılar oluşabilecek ikincil enfeksiyonları önlemede önemlidir. Tedavide ve korunmada yaygın olarak kullanılan ilaçların kardiyak yan etkileri olabilmektedir. Bu nedenle kalp yetersizliği tanısı olan hastaların kardiyoloji uzmanlarına danışmadan kullanmaması önemlidir.
4-Venöz tromboemboli
Covid -19 enfeksiyonu damarlarda yangı, damar yüzeyinde hasarlanma ve pıhtılaşmaya eğilim ile birlikte seyredebilmektedir. Hareketsizlik de, venöz tromboemboli (VTE) riskini artırmaktadır. Venöz tromboemboli derin toplardamarlarda oluşabilecek pıhtıların akciğer damarlarına gitmesi ile hayati problemlere yol açabilmektedir.
5-Koroner kalp hastalığı
Covid -19’a yakalanan bir hastada daha önceden var olan koroner damar rahatsızlığı zemininde kalp krizi gelişebileceği gibi, enfeksiyonun koroner damar sisteminde neden olduğu etkiler ile göğüs ağrısı ya da kalp krizi şeklinde olabilen “akut koroner sendrom” adı verilen durumlar gelişebilmektedir. Her ne şekilde olursa olsun göğüs ağrısı olan hastaların doktora başvurmaktan kaçınmaması gerekmektedir. Kalp problemleri ihmal edildiğinde hayati tehlikeye neden olabilir. Covid 19 endişesi ile hastaneye başvurmamak, evde şikayetlerin geçmesini beklemek son derece yanlış bir tutumdur. Bu konuda hastanelerde hastaların sağlığı ve güvenliği için tüm önlemlerin alındığı bilinmelidir. Bu dönemde kalp kontrollerinin de aksatılmaması çok önemlidir.
ZEYNEP VURAL
