akne nedir?
Akne, cildin kıl kökleri ve yağ bezlerinin iltihaplanmasıyla ortaya çıkan, siyah nokta, beyaz nokta ve iltihaplı sivilce şeklinde görülen yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, ergenlik çağındaki gençlerin %80'inde, yetişkinlerin ise %12'sinde akne görülüyor.
aknenin görünmeyen sebepleri
Akne oluşumu tek bir nedene bağlı değildir, birçok faktörün birleşimiyle ortaya çıkar:
- Hormon Dalgalanmaları: Ergenlik, adet dönemi, gebelik veya menopoz sırasında artan androjen hormonu, yağ bezlerini fazla çalıştırır.
- Fazla Sebum Tüketimi: yağ bezlerinin aşırı sebum üretmesi, gözeneklerin tıkanmasına yol açar.
- Bakteri Üremesi: Cutibacterium acnes bakterisi gözeneklerde çoğalarak iltihaba neden olur.
- Beslenme Alışkanlıkları: Yüksek şekerli, yağlı ve işlenmiş akneyi tetikler.
- Stres ve Uyku Eksikliği: Kortizol hormonu artarak ciltte yağlanmayı ve iltihabı artırır.
- Yanlış Kozmetik Kullanımı: Komedojenik (gözenek tıkayan) makyaj ürünleri akne riskini yükseltir.
akne haritası: cildiniz size ne anlatıyor?
Dermatologlara göre sivilcenin çıktığı bölge, vücudunuzda başka bir sağlık sorununa işaret edebilir:
- Alın: Sindirim sistemi sorunları, yağlı beslenme
- Burun çevresi: Kalp-damar sağlığı uyarısı
- Çene hattı: Hormon dengesizliği
- Yanaklar: Kirli eller, telefon ekranı veya yastık kılıfı hijyeni eksikliği
akne türleri
- Komedonal Akne: Siyah nokta ve beyaz nokta şeklinde
- Papül ve Püstül: Kızarık, iltihaplı sivilceler
- Nodül ve Kistler: Derin ve ağrılı lezyonlar, iz bırakma riski yüksek
tedavi yöntemleri
Tıbbi tedavi
- Topikal Tedaviler: Benzoil peroksit, salisilik asit, retinoid kremler
- Ağızdan İlaçlar: Antibiyotikler, hormonal tedaviler, izotretinoin
- Profesyonel İşlemler: Kimyasal peeling, lazer tedavisi, ışık terapisi
evde uygulanabilecek yöntemler
- Cilt tipine uygun nazik temizleyici ile günde 2 kez yüzü yıkamak
- Su tüketimini arttırmak
- Yağlı yiyecekleri azaltmak, taze sebze-meyve tüketmek
- Yastık kılıfı ve havluları sık sık değiştirmek
yapılmaması gerekenler
- Sivilceleri sıkmak (iz riskini artırır)
- Sert peeling ve aşırı fırçalama
- Alkol bazlı tonikler ile cildi kurutmak
akne ile ilgili yaygın yanlış bilgiler
- “Çikolata akne yapar.” cümlesi tek başına doğru değil, ancak aşırı şekerli beslenme akneyi tetikleyebilir.
- “Güneş sivilceleri kurutur.” cümlesi geçici kuruma sağlar ama uzun vadede ciltte leke ve yağlanma artar.
- “Sıkmak çabuk iyileştirir.” cümlesi yanlıştır. Tam tersi, iltihabı yayar ve kalıcı iz bırakabilir.
