Genetik yatkınlık ve çevresel etkenler birlikte değerlendirilmeli
Erken yaşta ortaya çıkan vakalar, düzenli tarama programlarının ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir"
Medicana International İstanbul Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Cengizhan Yiğitler, kolorektal kanserin genç yaş gruplarında daha sık görülmeye başladığını belirterek, bu nedenle tarama yaşının da giderek düşürüldüğünü kaydetti.
Hastaneden yapılan açıklamaya göre, kolon ve rektum kanserleri (KRK), her iki cinsiyette de kanser sıklığı açısından üçüncü sırada yer alıyor. KRK, genellikle ileri yaş hastalığı olarak bilinmesine karşın son yıllarda daha genç bireylerde de teşhis edilmeye başlandı.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Prof. Dr. Yiğitler, kolon kanserinin en sık 60-70'li yaşlarda görüldüğünü, hastalığın gerçek nedeninin ise tam olarak bilinmediğini ifade etti.
Yiğitler, "Ailesel ve genetik eğilim, olguların ancak yüzde 25-30'unda görülmektedir. Sigara, aşırı kilo, yağlı ve sanayileşmiş tarzda beslenme, non-alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı, aşırı alkol tüketimi, mikroplastiklere maruz kalma gibi etkenler suçlanmaktadır." değerlendirmelerini yaptı.
Kolorektal kanserin erken teşhisinde düzenli taramanın kritik önem taşıdığına dikkati çeken Yiğitler, kolorektal kanseri erken evrede saptamak amacıyla her yıl dışkıda gizli kan araştırması, her 3 yılda bir dışkıda DNA-FIT testi, 10 yılda bir kolonoskopi, 5 yılda bir BT kolonografi ve 5 yılda bir fleksibl rektosigmoidoskopi yapılması gerektiğini hatırlattı.
Yiğitler, önceden 50 yaşında başlanması önerilen kolonoskopi taramalarının artık 45 yaşında başlatıldığının altını çizerek, "Bu değişim, hem sağlık profesyonellerini hem de toplumu hastalığın erken tanısı ve önlenmesine yönelik daha duyarlı hale getirmektedir." değerlendirmesinde bulundu.
KRK'da 50 yaş altında artışın görülmesindeki başlıca etkenleri, artan obezite ve hareketsiz yaşam tarzı, sanayileşmiş gıda türünün artan tüketimi olduğunu belirten Yiğitler, riski erken tanımak için tarama programına daha erken yaşta başlanmasının, toplum genelinde sağlık bilincinin oluşması ve kolonoskopi olanağı olan sağlık kuruluşlarının sayısının artırılmasının gerekliliğine dikkati çekti.
Yiğitler, genç yaş gruplarında kolon ve rektum kanserlerinin daha erken evrede saptanması nedeniyle taramaların da daha erken yaşa alındığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Yine de tarama yaşı ile sosyal yaşam değişiklikleri arasında, hangisinin genç yaşlarda görülmede artış üzerinde daha etkin olduğu konusu açıklığa kavuşmamıştır. Erken yaşta ortaya çıkan vakalar, düzenli tarama programlarının ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir. Beslenme biçimindeki değişiklikler, hareketsiz yaşam tarzı ve çevresel etkenler, genç yaşlarda kolorektal kanser insidansında artışı tetikleyen başlıca faktörler arasında gösteriliyor. Özellikle ailesinde kolorektal kanser öyküsü bulunan bireylerin, risk değerlendirme ve tarama süreçlerini ihmal etmemesi gerektiğini vurgulamalıyız.”
