Kanser Tedavisinde Oyun Değiştiren Aşı
ABD’de yürütülen dikkat çekici bir klinik çalışma, tıp dünyasında ezberleri bozacak bir gelişmeyi ortaya çıkardı. Yıllardır “ilaçla tedavi edilemez” denilen KRAS gen mutasyonu, artık bağışıklık sisteminin hedefi olabiliyor. Üstelik bu sayede pankreas kanserinin yeniden nüksetme ihtimali ciddi oranda düşürülebilir.
Umutsuzlukla Anılan Kanser Türünde Yeni Bir Işık
Pankreas kanseri, tıpta en zor tedavi edilen kanser türlerinden biri. Beş yıl içinde hayatta kalma oranı yalnızca yüzde 13 civarında ve çoğu hasta, ameliyat veya kemoterapi sonrasında bile hastalığın geri dönmesiyle karşı karşıya kalıyor. Ancak Teksas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi ve Kaliforniya Üniversitesi’nden araştırmacıların geliştirdiği “ELI-002 2P” adlı deneysel aşı, bu karanlık tabloya meydan okuyor.
Bağışıklık Sistemini Yeniden Programlamak
Aşının en çarpıcı yanı, kanserli hücreleri bağışıklık sistemi için görünür hale getirmesi. KRAS mutasyonunun “saklanma” becerisini ortadan kaldıran bu teknoloji, bağışıklık hücrelerinin tümör kalıntılarını tespit edip yok etmesini sağlıyor. Pankreas kanserlerinin yüzde 90’ında, kolon kanserlerinin ise yüzde 40’ında görülen bu mutasyonun, artık hedef alınabilir olması bilim insanları için devrim niteliğinde.
Küçük Bir Deneme, Büyük Sonuçlar
Nature Medicine’da yayımlanan Faz 1 denemesinde, ameliyat ve kemoterapi sonrası 25 hasta altı doz aşı aldı. Katılımcıların yüzde 85’inde bağışıklık yanıtı oluştu. Dahası, bu bağışıklık tepkisi hastaların üçte ikisinde kalan kanser hücrelerini ortadan kaldırabilecek güçteydi. Bazı hastalar için sonuçlar “süper yanıt” seviyesinde oldu.
Yaşam Süresinde Belirgin Artış
Araştırmada yer alan hastalar, ortalama 29 ay hayatta kaldı ve 15 ay boyunca hastalık tekrar etmedi. Bu süreler, pankreas kanseri için bugüne kadar elde edilen ortalamaların oldukça üzerinde.
Teknik Devrim: Peptitlerin Dayanıklılığı
Aşıdaki peptitler, bağışıklık hücrelerinin toplandığı lenf düğümlerinde daha uzun süre kalarak etkinliği artırıyor. Önceki peptit bazlı aşıların zayıf noktalarından biri olan kısa etki süresi, bu yenilikle aşılmış durumda. Bilim insanları, bu tasarımın gelecekte kanser aşılarının standartlarında köklü değişiklik yaratabileceğini düşünüyor.
Gelecek Adımlar
ELI-002 2P şu an Faz 2 denemelerinde, standart tedavilerle karşılaştırmalı olarak test ediliyor. Araştırma ekibi, bu yöntemin yalnızca pankreas değil, KRAS mutasyonu taşıyan diğer kanser türlerinde de devrim niteliğinde sonuçlar doğurabileceğine inanıyor.
