Hemen hemen her yaşta insanın yaşayabileceği ve zaman zaman da tekrarlanabilecek depresyonun birçok nedeni ve belirtileri var. Ancak zaman zaman mutsuzlukla karıştırılabiliyor. Peki mutsuz musunuz yoksa depresyonda mısınız? Uzm. Psk. Melda Yakupoğlu bu sorunun cevabını yanıtladı.
Yakupoğlu depresyon ve mutsuzluk arasındaki farkı şu ifadelerle özetliyor;
Çok sık karşılaşır olduk depresyon kelimesiyle, yetişkinler kadar ergenlerinde bununla ilgili araştırma yaptığını gözlemliyorum. İnsanlar mutsuzlukları ile ilgili araştırma yapmaya başladılar. Yetişkinler kadar, çocuklar, ergenler de depresyon yaşayabiliyorlar. Bazen de normal duygulanımlarımız mutsuz, üzüntülü hissetmelerimiz de depresyon zannedilebiliyor. Üstelikte günümüzde insanlar mutsuzluğa, üzüntülü hissetmeye tolerans gösterememeye başladılar. Bir duygu olarak mutsuz mu hissediyorsunuz yoksa gerçekten mi depresyondasınız işte bunu anlayabilmenin yolları;
Genellikle birkaç hafta süren, kendiliğinden geçmeyen, neredeyse her gün devam eden üzüntü, mutsuzluk hali, boşlukta olma hissi, karamsarlık en belirgin özelliklerindendir. Bir yanda buna eşlik eden uyku düzeninde bozulmalar örneğin çok fazla uyuma isteği yada uyuyamamak, uykuya dalmada güçlük çekmek, öz bakımda azalmalar, iştahta rutin giden düzende bozulmalar, iştahın azalması yada tam tersi olarak artması, kilo değişiklikleri, günlük yaşam işlevini bozacak şekilde ihtiyaçları giderirken isteksizlik belirtilerden bazılarıdır. Sosyal ilişkilerde kendini yalnız hissetmek ve yalnız kalma ihtiyacı, yapmak gereken sorumlulukları ertelemek veya artık hiç yapamamak, yerine getirememek, özellikle yaşamdan alınan zevkin artık eskisi gibi olmadığını düşünmek, huzursuzluk, çabuk sinirlenmek, tahammülsüzlük, hayata karşı genel isteksizlik, zevk alamamak, yaşam olaylarını olumsuz taraflarından düşünmek, kendini suçlu, değersiz ve çaresiz hissetmek, dikkatini toplayamamak, unutkanlık, dalgınlık, isteksizlik gibi belirtiler eşlik eder. Risk faktörü olan bu belirtilerden en az 3-4 tanesini yaşıyorsanız bir uzmandan destek almanız gerekmektedir.
Depresyon belirtileri herkeste farklılıklar gösterebilir. Belirtiler dışında türleri de farklılıklar gösterebilir. Kimi insanda örtük maskeli depresyon dediğimiz tür depresyon olabilir, kimisinde majör depresyon dediğimiz daha ağır düzeyde depresyon olabilir, kimisinde de kendisini depresif algıladığı ama normal bir duygulanım olan sadece “üzüntü” hali olabilir. Majör depresyon ve klinik depresyon en yaygın türleridir. Bunlar dışında doğum sonrası depresyon, mevsimsel depresyon, atipik depresyon, bipolar- manik depresyon gibi türleri de vardır.
Depresyon dirençli bir hastalıktır. Zaman zaman tekrarlayabilir. Bazı zamanlar yataktan bile çıkmak istememek, içinden hiç bir şey yapmak gelmemek gibi durumlar yaratabilir. Tedavi olabilmek için bile gerekli gücü kendinizde bulamadığınızı düşünebilirsiniz. Erteleme isteğinize kendinizi kaptırırsanız, hayatınızda yapmanız gereken şeyleri ertelerseniz boşluğa düşersiniz ve boşluk duygusu ile daha da çok depresif hissedebilirsiniz. Bu kısır döngü içerisine girmemek gerekir. Eskiden zevk aldığınız şeyleri artık hoşunuza gitmese bile yapmaya devam etmek gerekir. Bir adım atıp gerçekleştirdikten sonra sizi mutlu ettiğini göreceksiniz. İlk aktiviteye başlarken olan motivasyonsuzluğa kendinizi kaptırmamanız faydalı olacaktır. Örneğin “Hiç kurtulamayacağım bu hastalıktan, yine başa döneceğim, hep eskisi gibi olacak yada tedavisiz kendiliğinden geçer” gibi düşüncelerden kurtulmak gerekir.
Özellikle depresyonda olan kişilerin yakınları bu hastalıktan kendi başına kurtulabileceği hastalığı kendi kafasında yarattığı, her şeyin kişinin kendisinde bittiğini ve bu durumun güçsüzlük olduğunu söyledikleri ifadelerde bulunabilirler. Oysa depresyonun ne olduğunu kadar ne olmadığına da dikkat etmek bu noktada iyi olacaktır.
Depresyon kişinin desteksiz kendi kendine kurtulabileceği bir hastalık değildir. Çevre desteği çok önemlidir. Depresyonda olan kişiler çevrenin kendilerini anlamadıklarından yakınmaktadır. Depresyonda ki kişilere ne yapması gerektiğini söyleyip nasihat vermek yerine onun duygularını anladığınızı dile getirmeniz onların daha iyi hissetmesini sağlayacaktır.
