Türkiye’de Organ Bağışında Yeni Dönem
Kayseri’deki Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Organ Nakli Merkezi’nde görev yapan Doç. Dr. Tutkun Talih, yıllardır sahada gördüğü en büyük engellerden birinin kalktığını söylüyor: “Bağışçı ‘evet’ dese bile, aile ‘hayır’ dediğinde organlar nakledilemiyordu.” Artık bu durum değişti.
TBMM’de kabul edilen ve Resmî Gazete’de yayımlanan yeni düzenleme, organ bağışında kişinin kendi iradesini bağlayıcı hale getirdi. Vatandaşlar, e-Devlet üzerinden veya Sağlık Bakanlığı’nın oluşturduğu sistemler aracılığıyla organlarını bağışladığında, beyin ölümü gerçekleştiğinde yakınlarının itirazı dikkate alınmayacak.
e-Devlet’ten Bir Tıklama ile Hayat Kurtarmak
Yasal değişiklik, bağış sürecini hem kolaylaştırıyor hem de dijital ortama taşıyor. Artık kimlik doğrulamasıyla yapılan çevrim içi beyanlar resmi kabul ediliyor. Organ Nakil Merkezleri, bu sayede aile ikna süreçlerinde zaman kaybetmeden doğrudan bağışçının iradesine dayanabilecek.
Talih’e göre bu sadece teknik bir kolaylık değil, aynı zamanda “psikolojik bir güvence”:
“Bağış yapmayı düşünen insanlar artık ailelerinin karşı çıkmasından endişe etmeyecek. Bu, kararlarını netleştirip beyan etmelerini kolaylaştırır.”
Türkiye’nin Güçlü ve Zayıf Halkaları
Türkiye, canlı vericiden yapılan organ nakillerinde dünya lideri. Ancak beyin ölümü sonrası kadavradan yapılan nakillerde tablo farklı; rakamlar hâlâ düşük. Talih, İspanya örneğini hatırlatıyor: “Orada koordinatörlük sistemi çok güçlü. Bizim de organ nakli koordinatörlüklerini hem sayı hem de altyapı açısından geliştirmemiz gerekiyor.”
Vasiyetin Gücü
Düzenleme aile rızası engelini kaldırsa da, Talih vatandaşlara bir uyarıda bulunuyor:
“Resmi beyanınızı yapın ama ailenize de mutlaka söyleyin. Vasiyetinizin bilinmesi, bağış sürecinin duygusal boyutunu kolaylaştırır.”
Beklenen Etki
Uzmanlar, bu adımın bağışçı sayısını önemli ölçüde artıracağını, bekleme listelerindeki hastalara yeni umutlar doğuracağını öngörüyor. Belki de bundan sonra, organ nakli listesinde yer alan binlerce kişi için “donör bulundu” haberi daha sık duyulacak.
