Yerel bir gelenek, laboratuvarda bilime dönüştü
Şırnak’ın dağ köylerinde yemeklik olarak kullanılan ve halk arasında “soryaz” ile “guriz” adıyla bilinen iki bitki, modern tıbbın yıllardır çözüm aradığı üç kronik hastalığa karşı yeni bir umut oldu. Şırnak Üniversitesi’nde yürütülen bir yıllık araştırma, bu iki bitkinin Alzheimer, göz tansiyonu ve diyabete karşı yüksek biyolojik aktivite gösterdiğini ortaya koydu.
Bitkisel kaynaklı ilaçlara yeni adaylar
Çalışma, Şırnak Üniversitesi'nin yanı sıra Atatürk, Dicle ve Siirt Üniversitelerinin laboratuvarlarında da sürdürüldü. Modern ilaç geliştirme süreçlerinde kullanılan enzim inhibisyon yöntemiyle yapılan analizlerde, bitkilerin dört önemli enzimi baskılayarak hastalıklarla mücadelede güçlü etki gösterdiği belirlendi.
Endemik türler Türkiye'nin potansiyelini yansıtıyor
Latince adı Allium kharputense olan “soryaz” ve Anchusa azurea olarak bilinen “guriz”in, Türkiye’nin zengin endemik bitki çeşitliliği içinde önemli bir yer tuttuğu da araştırma sürecinde netleşti. Özellikle soryazın, dünya çapında 900 türü bulunan soğan ailesinin Türkiye’ye özgü 241 türü arasında yer aldığı belirtildi.
Sadece tedavi değil, günlük ürünlere de ilham olabilir
Araştırmayı yürüten Dr. Öğr. Üyesi Veysel Tahiroğlu, bitkilerin ilaç etken maddesi olmasının ötesinde, ilerleyen aşamalarda sabun ve şampuan gibi kişisel bakım ürünlerinde de kullanılabileceğini söyledi. Ancak insan üzerindeki etkilerin netleşmesi için klinik aşamalara geçilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Yeni bir başlangıç mı?
Henüz erken aşamada olan bu keşif, özellikle doğal tedavi yöntemlerine yönelen sağlık sektörü için dikkate değer bir başlangıç olarak görülüyor. Bilim insanları, iki bitki üzerinde kanser türleriyle ilgili araştırmaların da ilerleyen süreçte gündeme gelebileceğini belirtiyor.
