Gazlı İçecekler Böbrek Taşı Riskini Artırıyor: Yeni Uyarılar ve Bilimsel Bulgular
Aşırı gazlı içecek tüketimi yalnızca kilo artışı ve diş sağlığına değil, böbrek sağlığına da ciddi zararlar veriyor. Yeni vakalar ve uzman görüşleri, bu içeceklerin böbrek taşı oluşumuna katkı sağladığını ortaya koyuyor.
Gazlı içeceklerin böbrek taşı oluşumuna neden olabileceği yönündeki uyarılar, Brezilyalı ürolog Dr. Thales Andrade’nin kamuoyuna sunduğu dikkat çekici bir vaka sonrası yeniden gündeme taşındı. Andrade, günde 2-3 litre gazlı içecek tüketen bir hastasından mesane üzerinden 35 adet böbrek taşı çıkarıldığını duyurdu.
Böbrek Taşları Nedir ve Neden Oluşur?
Ulusal Böbrek Vakfı’na göre, böbrek taşları idrardaki kalsiyum, oksalat, ürik asit gibi minerallerin dengesizleşmesi sonucu oluşur. Vücut yeterli sıvı alamadığında bu maddeler kristalleşerek ağrılı taşlara dönüşebilir. Küçük taşlar idrarla atılabilirken, büyük taşlar idrar yollarını tıkayarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Belirtiler arasında şiddetli bel ağrısı, idrarda kan, mide bulantısı, ateş ve kötü kokulu idrar yer alıyor.
Gazlı İçecekler Taş Oluşumunu Nasıl Tetikliyor?
Beslenme uzmanı Kelsey Costa’ya göre, gazlı içecekler vücutta ürik asit seviyesini artırarak kristal oluşumunu teşvik eder. Ayrıca bu içeceklerdeki fosforik asit, böbreklerdeki asiditeyi yükselterek taş oluşumu için ideal ortamı hazırlar. Kafein, diüretik etkisi nedeniyle vücudu susuz bırakabilir — bu da taş riskini doğrudan etkiler.
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından yapılan araştırmaya göre, günde bir veya daha fazla gazlı içecek tüketen bireylerde böbrek taşı riski %23 oranında artıyor. Başka bir çalışma ise, bu içecekleri bırakanların tekrar taş oluşturma riskini %15 oranında düşürdüğünü ortaya koydu.
Dr. Andrade: “Gazlı İçecekleri Sınırlayın, Su İçmeyi İhmal Etmeyin”
Dr. Andrade, Instagram’da yayımladığı videoda şu uyarıyı yaptı:
“Gazlı içecekler böbrek sağlığı üzerinde tahmin ettiğimizden daha büyük bir etkiye sahip. Günlük içecek tercihleriniz, böbrek taşı riskinizi belirleyebilir. Yeterli su içmek ise bu riski ciddi ölçüde azaltır.”
Kimler Daha Fazla Risk Altında?
Cleveland Clinic’e göre böbrek taşları çoğunlukla 30-40 yaş arası erkeklerde görülse de her yaştan bireyi, hatta çocukları bile etkileyebilir. Risk faktörleri arasında:
Susuz kalmak
Aşırı protein, tuz ve şeker tüketimi
Yüksek dozda C vitamini
Bazı ilaçlar (diüretikler, antiasitler, epilepsi ilaçları)
Genetik yatkınlık
Ayrıca gut, obezite, yüksek tansiyon, inflamatuar bağırsak hastalıkları gibi sağlık sorunları da taş oluşumuna zemin hazırlar.
