Yalnızca Üç Gece Uykusuz Kalmak Kalp Sağlığınızı Tehlikeye Atabilir
Uykusuzluğun kalp üzerindeki olumsuz etkileri uzun zamandır biliniyor. Ancak bu etkinin bedenimizde nasıl ortaya çıktığına dair bilimsel anlayış giderek netleşiyor. İsveç’teki Uppsala Üniversitesi’nde yapılan yeni bir araştırma, sadece üç gece boyunca uyku süresinin kısıtlanmasının, kalp hastalıkları riskini artıran kan proteinlerinde belirgin değişiklikler yarattığını ortaya koydu.
İltihap Proteinleri Yükseliyor, Kalp Risk Altına Giriyor
Araştırmacılar, stres ve hastalık anlarında vücudun doğal savunma mekanizması olarak ürettiği inflamatuar proteinlere odaklandı. Bu proteinlerin uzun süreli yüksek seviyelerde kalması, damar duvarlarında hasara neden olarak kalp yetmezliği, koroner kalp hastalığı ve düzensiz kalp ritimleri gibi ciddi sorunlara yol açabiliyor.
Laboratuvar Koşullarında Titizlikle Yürütüldü
Çalışmada, sağlıklı ve genç 16 erkek denek kullanıldı. Denekler, ışık, diyet ve fiziksel aktivitenin tamamen kontrol altında tutulduğu bir laboratuvarda ağırlaştırılmış uyku koşullarına tabi tutuldu. Üç gece boyunca bir grup 8.5 saat, diğer grup ise yalnızca 4.25 saat uyudu. Her uyku periyodunun ardından kısa ama yoğun bir egzersiz uygulandı ve öncesinde-sonrasında kan örnekleri alındı.
Egzersizin Faydası Uyku Kaybıyla Zayıflıyor
Genelde egzersiz sonrası interlökin-6 ve BDNF gibi kalp ve beyin sağlığına faydalı proteinler yükselir. Ancak uyku süresi kısıtlanan grupta bu etkiler önemli ölçüde zayıfladı. Aynı zamanda inflamasyonla ilişkili proteinlerde dikkat çekici artışlar gözlendi.
Sağlıklı Gençler de Güvende Değil
Belki de en çarpıcı bulgu, tüm bu değişimlerin yalnızca üç gecelik uykusuzlukla ve tamamen sağlıklı genç bireylerde ortaya çıkmasıydı. Araştırmacılar, modern toplumda yaygınlaşan vardiyalı çalışma ve dijital uyarana maruz kalmanın gençleri de önemli risk altına soktuğuna dikkat çekiyor.
Uyku Sadece Miktar Değil, Zamanlama da Önemli
Araştırma ayrıca, kan örneklerinin sabah ve akşam saatlerinde alınması arasında protein seviyelerinde belirgin farklar olduğunu, uykusuzluğun bu dalgalanmaları daha da artırdığını gösterdi. Bu bulgu, uykunun yalnızca biyokimyamızı değil, vücudumuzun içsel zamanlamasını da etkilediğini gösteriyor.
Uyku, Geri Plana Atılamayacak Bir Sağlık Unsuru
Üretkenlik uğruna feda edilen uyku, aslında uzun vadede kalp sağlığı başta olmak üzere genel sağlık üzerinde derin etkiler bırakıyor. Uppsala Üniversitesi’nin çalışması, sadece birkaç gecelik uyku kaybının bile bedenimizde kimyasal düzeyde ciddi izler bıraktığını gözler önüne seriyor.
