İnternetin yaygınlaşması, kumar alışkanlıklarını temelden dönüştürdü. Geleneksel fiziksel kumar yerlerinin yerini hızla çevrimiçi platformlar alırken, bu değişim bireylerin psikolojik yapısıyla da doğrudan ilişkili. Yeni bir sistematik inceleme, çevrimiçi kumar (ÇK) oynayan bireylerin öne çıkan kişilik özelliklerini gözler önüne serdi.
Dijital Kumar: Ulaşılabilirlik Arttı, Risk Seviyesi Yükseldi
ÇK, günün her saatinde erişilebilir olması, kimliksiz kredi kullanımı ve agresif reklam stratejileri nedeniyle geleneksel kumar türlerinden daha riskli kabul ediliyor. Yapılan araştırmalar, bu alandaki kullanıcıların önemli bir kısmının kumar bozukluğu riski taşıdığını gösteriyor.
Hem fiziksel kumar hem ÇK oynayanlar patolojik davranışlara en yakın grubu oluştururken, sadece ÇK oynayanlar da yüksek psikolojik risk altındaki bir diğer grubu temsil ediyor.
Kişilik Özellikleri, Kumar Davranışını Tahmin Etmede Etkili
Ocak–Kasım 2024 tarihleri arasında yürütülen sistematik bir taramada 12 bilimsel çalışma incelendi. Araştırmalar, ÇK oyuncularının belirgin kişilik profillerine sahip olduğunu ortaya koydu.
- Yüksek düzeyde: Yenilik arayışı, duyum arayışı, nevrotiklik, dürtüsellik
- Düşük düzeyde: Kendini yönlendirme, iş birliği, dışa dönüklük
Çalışmalarda bu oyuncuların büyük kısmının erkek, daha eğitimli ve yüksek gelirli bireyler olduğu dikkat çekti. Aynı zamanda bu grupta borçlanma oranı ve kumar kaynaklı zararlar fiziksel oyunculara kıyasla daha fazla.
Ek olarak bazı çalışmalar ÇK oynayan bireylerde içe dönüklük ve daha düşük dürüstlük-alçakgönüllülük, yüksek risk alma, etik değerlere düşük bağlılık ve kontrol arzusunun ön planda olduğunu gösteriyor.
Dijital Platformlar Bağımlılık Eğilimini Derinleştiriyor
Araştırma, ÇK oyuncularının kişilik yapısının bağımlılık gösteren bireylerle büyük benzerlik taşıdığını ortaya koyuyor. Özellikle düşük dışa dönüklük, bu kişilerin sosyal destekten yoksun olabileceğine ve bunun bağımlılık riskini artırabileceğine işaret ediyor.
Ayrıca yasadışı kumar platformlarının, video oyunları gibi tasarlanması, kullanıcıda kumar davranışının sıradanlaşmasına neden oluyor. Bu durum, çevimiçi kumarı daha geniş ve farklı psikolojik eğilimlere sahip gruplar arasında yaygınlaştırıyor.
Uzun Vadeli Çözüm: Kültürel ve Psikolojik Boyutlarıyla Araştırmalar Artmalı
Mevcut çalışmalar, dürtüsellik gibi bazı özelliklerde tutarsız bulgular da içeriyor. Bu nedenle araştırmacılar, daha uzun vadeli ve kültürel farklılıkları dikkate alan çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.
Çevrimiçi kumarın giderek daha fazla kişiyi etkilediği günümüzde, bu alanda yapılacak bilimsel araştırmalar hem toplumsal farkındalık hem de koruyucu politika üretimi açısından büyük önem taşıyor.
Kaynak: Ateş BK, Batmaz S. Comparative Analysis of Personality Traits in Online Gambling: Systematic Review. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. Aralık 2025;17(4):633-642. doi:10.18863/pgy.1531281
