İnsanlık dijital tarihinin yeni bir eşiğinde duruyor. Bir dönem her sorunun cevabı Google’dı.
Ama artık arama yapmak değil, anlamak istiyoruz.Yapay zekâ çağında “bulmak” değil, “konuşmak” ön planda. Bir zamanlar internette arama yapmak, insanlığın bilgiye açılan kapısıydı.Şimdi o kapının yerini “konuşan zekâlar” aldı.
ChatGPT — OpenAI tarafından geliştirilen bir yapay zekâ modeli.
Gemini — Google’ın ona cevabı.
Bu sistemler yalnızca sorulara cevap veren algoritmalar değil; insanla doğal bir biçimde diyalog kuran, düşünce üreten ve anlamı yorumlayan dijital zihinler.
Bir web sayfası açmadan, milyonlarca veriyi saniyeler içinde okuyor, analiz ediyor, sonuç çıkarıyor.
internetin kendisini kişinin yerine düşünüyor
Yapay zekânın farkı da tam burada başlıyor:
Google gibi arama motorları size “ne var”ı gösterirken, ChatGPT ve Gemini “ne anlama geldiğini” anlatıyor.
Bu yüzden artık söyleniyor ki:
“Arama dönemi bitti, anlama dönemi başladı.”
ChatGPT, Gemini, Claude ve Perplexity gibi yapay zekâ sistemleri yalnızca bilgi sunmuyor; bilgiyi yorumluyor. Teknoloji sahnesinde bu değişim, tıpkı sporda jenerasyon farkı gibi. Google yılların efsane kaptanıydı, ama artık yeni bir takım oyuna girdi. Bu takımın oyun planı, veri değil anlam üzerine kurulu. Futbolda taktik analizleri, basketbolda anlık performans okumaları, Formula 1’de saniyelik strateji değişimleri…
yapay zekâ destekçi değil oyun kurucu konumuna geçti
Medya dünyası da bu dönüşümden nasibini alıyor. SEO’ya göre yazılan haberler yerini, yapay zekâya konuşan metinlere bırakıyor.
Yani artık gazeteci sadece haber yazmıyor; algoritmayla da tartışıyor. Bu, bilginin demokratikleşmesi değil — bilginin dönüşmesi.
Felsefi açıdan bakıldığında, bu durum insanın bilme arzusunun evrimidir. Aristo’nun “insan doğası gereği bilmek ister” sözü, artık başka bir boyuta taşındı. Artık insan bilmekle yetinmiyor; bilginin kendisinden bilinmeyi istiyor. Bu, Albert Camus’nün “absürd insan” tanımının dijital çağa taşınmış hâlidir:
Anlamı kendi ürettiğimiz dünyada, anlamı bizden iyi açıklayan bir zekâyla yaşıyoruz.
Google, Bing, Yandex… bir dönemin devleriydi
Ama tarih, hiçbir zirvenin sonsuz olmadığını defalarca gösterdi. Yapay zekâ; ChatGPT, Gemini, Kimi , Deepseek ve benzerleriyle bu tahtı sessizce devralıyor. Artık internette “arama” değil, “anlama” dönemi başladı.
Ve ironik olan şu:
Bu yeni teknoloji bile, şimdiden eskiyor. Her yenilik, kendi eskisini doğuruyor. Tıpkı insanın tarih boyunca her devrimden sonra yeni bir devrim araması gibi. Bugün yapay zekâyı konuşuyoruz, yarın belki de yapay bilinci. Sonunda her şey, filozofların binlerce yıl önce söylediği o yalın gerçeğe çıkıyor:
Zaman değişir, araçlar değişir; ama insanın anlam arayışı hiç değişmez.
