Yapay zekanın internet deneyimini dönüştürme iddiası bu kez ters tepti. Uzun süredir “kullanıcı kontrolü” vurgusuyla öne çıkan Firefox’un yapay zekâya daha fazla alan açacağı açıklaması, sadık kullanıcıları ayağa kaldırdı.
Tepkilerin büyümesiyle birlikte Mozilla, Firefox’ta tüm yapay zekâ özelliklerini kapatmayı sağlayacak bir “acil kapatma düğmesi” üzerinde çalıştığını duyurdu.
Tarayıcıda yapay zekâ gerilimi
Yapay zekâ araçlarının haber akışlarından işletim sistemlerine kadar her alana yayılması, teknoloji kullanıcıları arasında ciddi bir bıkkınlık yaratmış durumda.
Microsoft’un Windows’u daha “otomatik” bir yapıya taşıma planları sonrası birçok kullanıcının yükseltmeden kaçınması bu rahatsızlığın en somut örneklerinden biri olarak görülüyor. Benzer bir huzursuzluk, açık kaynak dünyasının sembol isimlerinden Firefox’ta da ortaya çıktı.
Mozilla’nın yeni vizyonu ve kopuş hissi
Firefox’un arkasındaki açık kaynak şirketi Mozilla’nın yeni CEO’su Anthony Enzor-DeMeo, 16 Aralık tarihli blog yazısında Firefox’u “modern bir yapay zekâ tarayıcısı” haline getirmeyi hedeflediklerini açıkladı.
Bu açıklama, uzun süredir Firefox’u Google Chrome ve Apple Safari’ye alternatif olarak tercih eden kullanıcılar için bir kırılma anı yarattı.
Tepkiler kısa sürede sosyal medyaya taştı; bazı kullanıcılar Mozilla’yı, yazılımını kullanan topluluktan kopuk olmakla suçladı.
“Kapatma düğmesi” vaadi
Artan tepkiler üzerine Mozilla, Mastodon üzerinden bir açıklama yaparak Firefox’ta tüm yapay zekâ özelliklerini tamamen devre dışı bırakma seçeneği sunulacağını duyurdu.
Şirket içinde buna “yapay zekâ kapatma düğmesi” adı verildiği belirtildi. Enzor-DeMeo da yorumlarda bu yaklaşımı yineleyerek, Firefox’un her zaman kullanıcı kontrolüne dayalı bir tarayıcı olarak kalacağını ve gerçek bir kapatma düğmesinin 2026’nın ilk çeyreğinde geleceğini söyledi.
Bu açıklama, yapay zekânın zorunlu değil tercihe bağlı olacağı mesajını vermeyi amaçladı.
Tartışma neden dinmedi
Ancak bu sözler, beklenen rahatlamayı sağlamadı. Bazı kullanıcılar “isteğe bağlı” ifadesinin yeterince net olmadığını, yapay zekânın açık biçimde “devre dışı bırakılabilir” olması gerektiğini savundu. Mozilla’nın bu temel tanımda bile netlik sağlayamaması, güven sorununu daha da derinleştirdi.
Rakiplerden farklı bir duruş
Bu tartışmalar sürerken, Chromium tabanlı rakip tarayıcı Vivaldi farklı bir çizgi benimsedi. Şirketin CEO’su Jon von Tetzchner, adres çubuğunun bir “asistan komutuna” dönüşmesine karşı çıkarak merak duygusunu ve kullanıcı özerkliğini savundu.
Vivaldi cephesine göre yapay zekâ, gizliliği ve açık interneti zedelemediği sürece kabul edilebilir; aksi halde tarayıcı deneyimini fakirleştiren bir unsur.
Mozilla’nın yapay zekâ hamlesi etrafında şekillenen bu tartışma, aslında tarayıcıların geleceğine dair daha geniş bir soruya işaret ediyor: Kullanıcılar, hız ve otomasyon uğruna kontrol alanlarını ne ölçüde devretmeye hazır? Firefox’un atacağı adımlar, sadece Mozilla topluluğu için değil, açık kaynak felsefesinin dijital çağdaki yönü açısından da belirleyici olabilir.
