Birleşik Krallık'ta 25 Temmuz 2025'te yürürlüğe giren Online Safety Act, internetin özgürlük-dozajlı güvenlik dengesine dair küresel bir tartışmayı tetikledi. Yasa, dijital platformlara erişim için yalnızca “18 yaşındayım” beyanını yeterli görmeyip; kimlik belgeleri, kredi kartı doğrulaması ve yüz tanıma gibi araçlarla zorunlu yaş doğrulaması getiriyor. Reddit, Discord gibi platformlar, bu düzenleme kapsamında İngiltere’de kullanıcılarına yeni doğrulama sistemleri uygulamaya başladı.
VPN Kullanımı Patladı: Dijital Kaçış mı, Mahremiyet Savunması mı?
Yasanın devreye girmesiyle birlikte Birleşik Krallık'ta VPN kullanımı adeta fırladı. Proton VPN, sadece birkaç dakika içinde İngiltere merkezli %1.400 kullanıcı artışı bildirdi. Google Trendler, ülkede VPN aramalarının 100 kat arttığını ortaya koydu. App Store’da VPN uygulamaları en çok indirilenler listesinde zirveye yükseldi.
Bu durum, kullanıcıların kişisel gizlilikleri için alternatif yollar aradığını açıkça gösteriyor. Ancak bu da yeni bir tartışmayı gündeme taşıdı: VPN kullanımının çocukları koruma hedefiyle çelişip çelişmediği.
Ofcom ve Hükûmetten VPN Tepkisi
Birleşik Krallık’ın dijital düzenleyici kurumu Ofcom, VPN kullanımının platformlarca teşvik edilmesinin yasal olmadığını açıkladı. Kurum, bu araçların çocuk koruma sistemlerini zayıflatabileceği uyarısında bulundu.
Hükûmet cephesi ise daha sert bir duruş sergiledi. Teknoloji Bakanı Peter Kyle, yasa karşıtı açıklamaları hedef alarak özellikle Reform UK lideri Nigel Farage’ı “çevrimiçi yırtıcılarla aynı cephede durmak”la itham etti. Farage, düzenlemeyi ifade özgürlüğüne tehdit olarak nitelendirmişti.
Gizlilik ve Veri Güvenliği: Türkiye'de durum ne?
Online Safety Act kapsamında uygulanan biyometrik yaş tespiti, kimlik doğrulaması ve kredi kartı kontrolleri gibi yöntemler, veri güvenliği açısından ciddi tartışmalar doğuruyor. Uzmanlara göre bu sistemler, hack saldırılarına ve kötü niyetli veri sızıntılarına açık. Kimi uzmanlar ise “çocukları koruyalım derken tüm kullanıcıların mahremiyeti tehdit altına giriyor” uyarısında bulunuyor.
İngiltere örneğinde görüldüğü gibi VPN kullanımı artarken, bu durum yasal olarak suç teşkil etmese de platform politikalarıyla çatışabilir. Türkiye'de benzer bir yasa çıkarsa, VPN kullanımı “yasayı dolanma” gerekçesiyle baskılanabilir veya teknik engeller devreye alınabilir.
Sadece erişimi engellemek değil, dijital bilinç ve güvenli kullanım kültürü oluşturmak kritik. Türkiye'de ebeveynler, eğitimciler ve politika yapıcılar; çocukları internetin zararlarından korurken aynı zamanda gizlilik ve özgürlük haklarını da koruyacak yöntemler geliştirmeli.
