4-6 Yaş Grubu Üzerine Çarpıcı Bulgular
Okul öncesi dönemde dijital oyun bağımlılığı ile beden algısı arasında anlamlı bir ilişki olduğu ortaya kondu. Araştırma, küçük yaş grubunda ekran maruziyetinin fiziksel algı üzerinde etkili olabileceğini gösteriyor.
Türkiye’de ilk kez bu kapsamda gerçekleştirilen bir çalışma, dijital oyunlara yönelik bağımlılık eğilimi ile çocukların beden algıları arasında dikkat çekici bir ilişki olduğunu ortaya koydu. Adana ve Mersin’de yaşayan 4-6 yaş arası 116 çocuk üzerinde yürütülen araştırma, teknoloji kullanımının sadece davranışsal değil, aynı zamanda psikolojik ve fiziksel algı süreçleriyle de ilişkili olabileceğini gösterdi.
Sürekli Oyun Oynamak ve Hayata Yansıtma Eğilimi Etkili
Çalışmada dijital oyun bağımlılığı; “hayattan kopma”, “çatışma”, “sürekli oynama” ve “hayata yansıtma” başlıkları altında incelendi. Özellikle “sürekli oynama” ve “hayata yansıtma” alt boyutlarının, çocukların beden algılarıyla anlamlı düzeyde bağlantılı olduğu belirlendi. Bu durum, dijital içeriklerin çocukların kendilerini fiziksel olarak nasıl gördüklerini etkileyebileceğine işaret ediyor.
Eğitim Düzeyi Fark Yaratıyor
Araştırma kapsamında elde edilen bir diğer önemli bulgu, ebeveynlerin eğitim düzeyinin hem dijital oyun bağımlılığı hem de beden algısı üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olması. Düşük eğitim seviyesine sahip ailelerin çocuklarında dijital oyun bağımlılığı eğilimi daha yüksekken, yüksek eğitim düzeyine sahip ebeveynlerin çocukları bedenlerinden daha memnun.
Cinsiyet ve Yaş Faktörü Belirleyici Değil
Çalışmada cinsiyet ve yaş grupları arasında anlamlı bir fark gözlemlenmedi. Bu bulgu, dijital oyunların etkisinin yalnızca biyolojik ya da gelişimsel evrelere bağlı olmadığını, çevresel ve sosyoekonomik değişkenlerle daha yakından ilişkili olduğunu ortaya koyuyor.
Uzmanlardan Uyarı: “Dijital Maruziyet Sınırlandırılmalı”
Çalışmanın sonuçları, okul öncesi çocuklarda dijital oyun bağımlılığına yönelik farkındalığın artırılması gerektiğine dikkat çekiyor. Araştırmacılar, dijital içeriklerin seçiminde daha bilinçli olunması, ekran süresinin yaşa uygun şekilde sınırlandırılması ve ailelerin dijital medya konusunda bilgilendirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Gelişim Döneminde Beden Algısına Müdahale Şart
Araştırmada kullanılan siluet testleri, çocukların mevcut bedenleri ile olmak istedikleri beden arasındaki farkı ortaya koyarken, dijital oyun oynama sıklığı bu algıyı etkileyen önemli faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. Uzmanlara göre, bu yaş grubunda beden algısının olumsuz etkilenmesi, ilerleyen yıllarda özgüven sorunları ve yeme davranış bozuklukları gibi psikolojik riskler doğurabilir.
Kaynak: Oğraş B, Kale M, Özpoyraz N. Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklarda Dijital Oyun Bağımlılığı Eğilimi İle Beden Algısı Arasındaki İlişki. Bağımlılık Dergisi. Eylül 2025;26(3):325-334. doi:10.51982/bagimli.1595514
